Yarım asırdır İzmir’de bir evin duvarını süsleyen Boğaziçi tablosunun sırrı çözüldü: Osmanlı’nın ilk kadın ressam kuşağından Muide Esad’a ait çıktı

1972 yılında, İstanbul’dan İzmir’e kesin dönüş yapan diş tabibi Efe Erginer ve ailesinin hayatına beklenmedik bir fotoğraf girdi. Şair İdris Pura’nın veda yemeğinde armağan ettiği iki tablodan biri, tuval üzerine yağlıboya bir peyzajdı. Başkası ise kâğıt üzerine o periyotlarda örneği pek olmayan guaj boya tekniğiyle yapılmış bir İstanbul görünümüydü.

İlk bakışta sıradan bir suluboya üzere duran bu fotoğraf, konuta gelen konukların de yıllarca ilgisini çekti. Bir gün Erginer resmi yakından incelendi.

KANDİLLİ ZİRVELERİ YELKENLİLER….

Kandilli zirveleri, feraceli bayan figürü, yelkenliler, martılar, koylar ve renklerin canlı- lığı dikkatini çekti. Erginer, sol alttaki küçük harflere büyüteçle baktığında “Muide Esad” imzasını gördü. O andan sonra meskendeki tablonun ressamının izini sürmeye başladı. Efe Erginer, ressamın ismini evvel İzmir’de tanıdığı sanat tarihçilerine ve Devlet Fotoğraf ve Heykel Müzesi yetkililerine sordu. Lakin kimse bu imzayı bilmiyordu. Sırf fotoğrafın “usta işi” olduğu söyleniyor, ressamın kimliği meçhul kalıyordu. Arayış İstanbul’da devam etti.

ADALAR’A GÖTÜRÜP RUMLARA SORDUM

Hürriyet’ten Zülal Atgün’ün haberine nazaran, Nişantaşı ve Teşvikiye’de ki galerilerin yanı sıra Maçka Mezat’ın, antika uzmanı Rafi Portakal üzere isimlerin de kapısını çaldı. Herkes resmi övdü fakat kimse “Muide Esad” ismini duymamıştı. Erginer, Muide Esad ile ilgili ulaştığı bilgileri şöyle anlattı: “Bazı sanat tarihçileri, fotoğrafın sarayda yaşayan bayanların dan biri tarafından yapılmış olabileceğini söyledi. Zira o periyotta haremin yetenekli bayanlarına özel fotoğraf dersleri veriliyordu. İçime en sinen cevap bu olmuştu. Bir de fotoğrafın İstanbul’un hangi semti- ne ilişkin olduğu da merak konu- suydu. Boğaz mıydı, Adalar mıydı? Yanıtı bulmak için tabloyu Adalar’a götürdüm. Aya Yorgi’de rastladığım yaş li Rum bayanlar resmi uzun a uzun inceledi. İçlerinden biri buranın Paşabahçe’den Kandilli’ye, uzakta da Bebek kıyılarına baktığını söyledi. “Gül Cemal Vapuru”nu, kıyıların kıvrımlarını, Boğaz’ın ışığını tanıdı. O anda tablo bir fotoğraf olmaktan çıktı aslında. İstanbul’un o günlerini yansıtan bir dokümana dönüştü.

patronlardunyasi.com