Sabahattin Ali’nin ‘Dışarıda deli dalgalar/Gelip duvarları yalar’ dizelerinin yer aldığı Mahpushane Türküsü şiirini yazdığı Sinop Cezaevi, müze oldu
Burak ARTUNER
Türk edebiyatında roman ve öyküleri Kültür Sanat dünyamızda büyük yer edinen Sabahattin Ali, Mahpusane Türküsü isimli şiirini, siyasi nedenlerle mahpus yattığı denize sıfır Sinop hapishanesinde kaleme almıştı. Sonra merhum Edip Akbayram’ın eşsiz sesiyle yorumladığı bir müzik olarak da lisanlara yerleşmiştir.
MAHPUSANE TÜRKÜSÜ
Başın öne eğilmesin
Aldırma gönül aldırma
Ağladığın duyulmasın
Aldırma gönül, aldırma
Dışarda meczup dalgalar
Gelip duvarları yalar
Seni bu sesler oyalar
Aldırma gönül, aldırma
Görmesen bile denizi
Yukarıya çevir gözü
Deniz tabanıdır gökyüzü
Aldırma gönül, aldırma
Dertlerin kalkınca şaha
Bir sitem yolla Allah’a
Görecek günler var daha
Aldırma gönül, aldırma
Kurşun cet ata biter
Yollar gide gide biter
Ceza yata yata biter
Aldırma gönül, aldırma
KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI HAYATA GEÇİRDİ
İşte Sabahattin Ali’nin bu unutulmaz şiirini yerdir Sinop Cezaevi. Burası artık, bir müze olarak yaşayacak.
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yürütülen kapsamlı onarım ve teşhir-tanzim çalışmalarıyla yenilenen Sinop Tarihi Cezaevi, çağdaş müzecilik anlayışıyla tekrar düzenlenerek ziyarete açılıyor.
“Anadolu’nun Alkatrazı” olarak da anılan ve Sinop İç Kalesi’nin içinde yer alan yapı, mimari özelliklerinin yanı sıra edebiyat ve kültür dünyasından birçok değerli isme konut sahipliği yapmış olmasıyla da Türkiye’nin kolektif hafızasında özel bir yer tutuyor.
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, açılışa ait yaptığı değerlendirmede şu sözleri kullandı:
“Sinop Tarihi Cezaevi yalnızca bir yapı değil, Türkiye’nin belleğinde iz bırakan kıymetli bir kültür yeridir. Bu projeyle, tarihî hafızamızı koruyarak geleceğe aktarmayı ve ziyaretçilere hem düşünsel hem de görsel açıdan varlıklı bir tecrübe sunmayı amaçladık. Çağdaş müzecilik anlayışını temel alarak gerçekleştirdiğimiz bu dönüşümle, Sinop’a sırf bir müze değil, tıpkı vakitte güçlü bir kültür ve medeniyet merkezi kazandırdık.”
AÇILIŞA HAZIR HALE GETİRİLDİ
Helenistik Dönem’den günümüze ulaşan Sinop İç Kalesi’nin içinde yer alan cezaevi yapısı, Avrupa Birliği takviyeli “Ortak Kültürel Miras: Türkiye ve AB Ortasında Müdafaa ve Diyalog İnşası (Faz II)” projesi kapsamında yine işlevlendirilerek müzeye dönüştürüldü. 2023 yılında onarımı tamamlanan yapı için 11.10.2024 tarihinde teşhir-tanzim ve yürüyüş yolları üretim işi başlatıldı. Samsun Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü tarafından yürütülen çalışmalar kısa müddette tamamlanarak cezaevi müzesi açılışa hazır hale getirildi.
ÖZEL KISIMLAR HAZIRLANDI
Toplamda 157 milyon TL’yi aşkın yatırım bedeliyle hayata geçirilen proje kapsamında, 3 bin 469 m²’lik alanda cezaevi yapısının anısını yaşatacak özel kısımlar oluşturuldu. Ziyaretçiler, yapı içerisindeki tarihi izlere tanıklık etmenin yanı sıra, kültür ve medeniyet temalı sergilerle zenginleştirilmiş bir içerikle karşılaşacak.
Ayrıca, yapının etrafını saran 4 bin 590 m²’lik Sinop İç Kalesi üzerindeki yürüyüş yolları da özgün dokusuna uygun biçimde restore edilerek hem kalenin hem de Karadeniz’in eşsiz görüntüsüne erişim sağlandı.
Tarihî atmosferiyle güçlü bir hafızaya mesken sahipliği yapan Sinop Tarihi Cezaevi Müzesi, geçmişin izlerini çağdaş bir yaklaşımla bugüne taşıyarak ziyaretçilerine hem düşünsel hem de duygusal bir bağ kurma imkânı sunacak.
patronlardunyasi.com
