Yeni yılda yatırımcıları neler bekliyor… Piyasalarda 2025 pusulaları
Dünya genelinde merkez bankalarının enflasyonla gayret edebilmek için şahin siyasetler izlemesi, sıkı para siyasetlerinin ne vakit biteceğine yönelik belirsizlikler, bilhassa Ortadoğu’daki savaşla tırmanan jeopolitik tansiyonun emtia fiyatlarında yarattığı oynaklık, ABD’deki resesyon telaşlarının de tesiriyle dünya borsalarında yaşanan ‘kara pazartesi’ ve en sonunda Trump 2.0 devrinin katılaşmasıyla global iktisatta artan vergi ve enflasyon kaygıları; kripto paralardaki Trump rallisi…
Hürriyet’ten Gamze Bal’ın haberine nazaran, finansal piyasalar için 2024, hayli dalgalı bir seyrin izlendiği ve oynaklığın arttığı bir yıl oldu. 2025’te ise global iktisat ve siyasetteki belirsizlikler yatırımcıları huzursuz ediyor. Dünya iktisadı için 2025’te yavaş bir büyüme beklenirken; ABD’de Trump’ın izleyeceği siyasetlerin resesyon riskini artırabileceği raporlanıyor. Türkiye ise 2024’ü, iktisat programına duyulan inancın tesiriyle düşen CDS, gri listeden çıkılması, kredi notu ve görünümünde bariz düzgünleşme, direnerek de olsa düşen enflasyon ve dilek edilen düzeylere ulaşamasa da artan yabancı ilgisiyle kapattı. Yaz ortasına kadar rekor düzeylere ulaşarak gelen, fakat temmuz ortasından sonra bir türlü toparlanamayan Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksinin de 2025’te yine yükseliş hareketine başlaması ve yeni rekorlar kırması bekleniyor.
ENFLASYON TEHLİKESİ BİTMEDİ
2024, COVID-19 salgınıyla tetiklenen yüksek enflasyonla uğraşın sürdüğü; dünya genelinde hedeflenen enflasyon oranlarına ulaşma konusunda zahmetlerin yaşandığı bir yıl oldu. Tedarik zincirindeki problemler, petrol, doğalgaz ve besin fiyatlarındaki süratli yükseliş, dünya genelinde büyük bir enflasyona neden olarak ömür maliyetlerini bariz biçimde yükseltti. Yüksek faiz oranlarına karşın yapışkan yüksek enflasyon, başta hizmet dalında olmak üzere birçok hükümeti ve merkez bankasını zorlamaya devam etti. Bunların yanı sıra bir de ABD’de misyona gelecek Trump’ın Avrupa, Meksika, Kanada ve Çin’den gelen eserlere uygulayacağını açıkladığı tarife planının; bu ülkelerin de ABD’ye misilleme olarak tarife artışlarına gideceğine dair kestirimlerin büyüme üzerinde olumsuz tesirler yaratması bekleniyor.
Türkiye ise Ocak 2024’e yıllık yüzde 64.86 enflasyonla başlamıştı. Kasım ayında ise yıllık enflasyon yüzde 47.09 oldu. 11 aylık resmi enflasyon yüzde 42.91 olarak açıklandı. Daha süratli düşmesi beklenirken beklentilerin üzerinde gelen enflasyon, 2025 için de tasa kaynağı olmaya devam ediyor.
DÜŞÜK BÜYÜME YILI OLACAK
Bloomberg Economics’e nazaran dünya iktisadı, 2024’ü yüksek faiz oranlarına ve jeopolitik tansiyonlara karşın dirençli bir büyüme ile kapatırken, 2025’te ‘sürekli ancak sıradan’ bir büyüme bekleniyor. Dünya gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYİH) 2025’te yüzde 3.1 oranında büyüyeceği öngörülüyor. Bu da 2024 ile misal bir oran ve pandemi öncesi periyoda nazaran hâlâ yavaş bir büyüme demek.
KÜRESEL TİCARETTE TRUMP ENDİŞESİ
AB Kurulu, 2025’te risklerin arttığına dikkat çeken bir rapor yayınladı. Rusya-Ukrayna Savaşı ile Ortadoğu’daki çatışmaların jeopolitik riskleri körüklediği kaydedildi. Trump’ın ticaret siyasetlerinin da risk ögesi olduğuna işaret edilen raporda, “Ticaret ortakları tarafından müdafaacı tedbirlerde daha fazla artış, global ticareti altüst edebilir” sözlerine yer verildi.
GÜVEN ARTTI, NOT ARTIŞLARININ SÜRMESİ BEKLENİYOR
Türkiye iktisadında 2024, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in de misyona birinci geldiğinde vurguladığı üzere ‘rasyonel politikalara’ dönülen bir yıl oldu. Uygulanan iktisat programı sonrası ülkeye yönelik inancın artması, birçok alanda güzelleşmeyi de beraberinde getirdi. Birinci çeyrekte izlenen iktisat siyasetleri sonucunda Türkiye’nin yurtdışı borçlanma ihalelerine yönelik artan ilgi, borçlanma faizlerinin düşmesini ve vadelerinin uzamasını sağladı. Bu da uygulanan iktisat programına itimadı artırdı ve yatırımcı ilgisinin oluşmasına katkı sağladı ve Türkiye’nin 5 yıllık kredi risk primi (CDS) 300 baz puanın altına geriledi. İlerleyen aylarda Türkiye, Mali Aksiyon Vazife Gücü’nün (FATF) gri listesinden çıktı. Türkiye birebir vakitte, 2024’te büyük kredi derecelendirme kuruluşlarının hepsinden not artırımı alan tek ülke oldu. Kredi derecelendirme kuruluşlarından 2025’te de not artışının devamı bekleniyor. İş dünyasının beklentisi ise 2025’te hem portföy hem de direkt yatırımların artacağı istikametinde.
BORSA İSTANBUL’DA TEKRAR REKOR BEKLENTİSİ
2023’TEN itibaren rasyonel siyasetlere dönüşün dayanağıyla borsada başlayan yükseliş hareketi, Temmuz 2024’e kadar devam etmişti. 2024’e 7 bin 470 düzeyinden başlayan BIST100 endeksi, 22 Temmuz tarihine kadar yüzde 50 yükseliş kaydetti ve 11 bin 200 civarına yaklaştı. Lakin, 22 Temmuz-5 Kasım ortasında ise yüzde 23 düşüşle 8 bin 620 düzeyine kadar çekildi.
Borsanın seyrini Hürriyet’e pahalandıran Cet Yatırım Araştırma Genel Müdür Yardımcısı Cemal Demirtaş, borsadaki geri çekilmenin nedenlerini ‘politika faizinin yüzde 50’ye çıkması’, ‘kredi faizlerinin yükselmesi’ ve ‘sıkı para siyasetleri sonucunda şirket büyümelerinde ve kârlılıklarında düşüşler yaşanması’ olarak sıraladı. 5 Kasım’dan itibaren ise ileri dönük enflasyonda düşüş beklentileri, ABD seçimlerinin akabinde net bir sonuç çıkması, global merkez bankalarının faiz indirim beklentilerinin ışığında, BIST 100’de toparlanma yaşandığını söyleyen Demirtaş, yılı 10 bin civarında bir düzeyden kapatan BIST 100’e ait şu değerlendirmeyi yaptı:
‘ENDEKS 14 BİN PUANI GÖREBİLİR’
“2025’te, borsanın yeni rekorlar kırma mümkünlüğünü yüksek görüyoruz. 2025’in üçüncü çeyreğinin sonuna gerçek 14 bin puan düzeyinin yakalanabileceğini düşünüyoruz. 20 Ocak sonrası Trump’ın uygulayacağı siyasetler ve dünya ticaret eğilimi temel hususlar olarak piyasaların tarafını belirleyecek.
Genel olarak, ihracat ve global ticaret açısından belirsizlikler biraz daha fazla olsa da Türkiye iktisadının ve borsanın tarafı açısından bilhassa enflasyonda düşüş ve faiz indirimleriyle birlikte rüzgarın arttan esmeye devam edeceğini düşünüyoruz.”
ALTIN 40 DEFA REKOR KIRDI
Rusya-Ukrayna savaşının yanı sıra, İsrail’in Filistin’deki hücumları ve İran’la yaşadığı gerginlik, dünyada inançlı liman olarak görülen altına talebi artırdı. ABD’de kasımda düzenlenen başkanlık seçimleri öncesinde artan siyasi belirsizlikler de yeniden altın fiyatını üst taşıyan bir öge olarak ön plana çıktı. Fed’in faiz indirim döngüsüne başlaması, Asya’daki güçlü talep ve merkez bankası alımları da altın fiyatını yıl boyunca üst istikametli destekledi.
Dünya Altın Konseyi’nin ‘Altın Görünümü 2025: Faiz oranları, risk ve büyümede yol bulma’ başlıklı raporunda, altın fiyatlarının 2024’te tam 40 kere rekor kırdığı vurgulandı. Böylelikle altın, 2024’te emtialar ortasında en yeterli performans gösterenler ortasında yer aldı. 2023’ü 2 bin 75 dolardan tamamlayan altının ons fiyatı, 2024’ün birinci çeyreğinde yüzde 7.6 artışla 2 bin 234 dolara kadar çıkarak rekor kırdı. Altının ons fiyatı aralık ayının son haftası prestijiyle 2 bin 620 dolara çıkarak yıl başından bu yana yaklaşık yüzde 27 yükseldi.
Altının, 2025’te de merkez bankalarının alımları ve ABD’nin faiz indirimleri aracılığıyla rekor düzeye yükselmesi bekleniyor.
KRİPTO TRUMP’I İZLEYECEK
2023’ün yıldızı olan kripto varlıklar, 2024’ü de hareketli geçirdi. Ocak 2024’te ABD’de birinci spot Bitcoin Borsa Yatırım Fonu’na (ETF) müsaade verileceğine yönelik beklentilerin bir artıp bir azalmasıyla dalgalı seyir izleyen Bitcoin’de sular durulmadı. İki yıl ortadan sonra birinci defa 2024’ün birinci günlerinde 45 bin doları aşan Bitcoin, yılın birinci yarısından sonra ABD’deki başkanlık seçimlerine yönelik belirsizlikler ve yıllar evvel iflas eden Tokyo merkezli kripto borsası Mt. Gox’ın geri ödeme planını devreye almasına ait yaşanan tasalarla sert düştü. Lakin ‘kripto varlık dostu’ olarak bilinen Trump’ın tekrar lider seçilmesi sonrası kripto paralarda ralli yaşandı. ABD’deki başkanlık seçimleri öncesi son rekoru 73 bin 157 dolar olan Bitcoin, Trump’ın lider seçilmesinin katılaşmasıyla rekor serisine devam etti. Evvel 81 doları aşarak rekor tazeleyen başkan kripto para ünitesi, ilerleyen günlerde Trump’ın SEC Başkanlığına Paul Atkins’i aday göstermesi üzerine birinci sefer 100 bin doların üzerine çıktı. Başkan kripto para ünitesi aralık ortasında 107 bin doları gördü. ABD’de Bitcoin’in rezerv para olacağına yönelik vaatler ve 2025’te atılması beklenen adımların Bitcoin’deki yükselişi desteklemesi bekleniyor.
patronlardunyasi.com
