Türkiye’den Adriyatik’e kadar 4 yıldır takip edilen deniz kaplumbağası Tuba’dan 11 aydır sinyal alınamıyor
Kenan GÜRBÜZ
Muğla Dalyan İztuzu Plajı’ndan 2019 yılında denize bırakılan deniz kaplumbağası Tuba, 4 yıllık izleme sürecinde 24 bin 912 kilometre yol katetti. Fakat uydu aygıtının pili tükendiği için 11 aydır Tuba’dan sinyal alınamıyor. Uzmanlar, Tuba’nın tekrar doğduğu kumsala yuva yapmak için geri dönmesini bekliyor.
Deniz Kaplumbağaları Araştırma Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi (DEKAMER) görevlilerince yaralı bulunan ve tedavisinin akabinde 28 Ağustos 2019’da uydu aygıtı takılarak Muğla’daki Dalyan İztuzu Plajı’ndan denize bırakılan deniz kaplumbağası Tuba, bu süreçte 24 bin 912 kilometre katetti.
TÜRKİYE’DEN ADRİYATİK’E KADAR İZLENDİ
25-30 yaşlarındaki caretta caretta Tuba, uydu takip aygıtıyla Türkiye’den Adriyatik’e kadar izlenen birinci deniz kaplumbağası oldu. Göç, beslenme ve kış alanlarının belirlenmesi için takip edilen Tuba’nın, kumsala ya da öbür istikametlere nasıl yöneldiği, akıntının istikametinden nasıl etkilendiği 4 yıl boyunca izlendi.
11 AY EVVEL SİNYALİ KESİLDİ
Dalyan İztuzu Plajı’ndan kumsala bırakıldıktan sonra 2 ayını Marmaris açıklarında geçiren, daha sonra bir ayda Yunanistan’a ulaşan Tuba, Malta, İtalya, Bosna-Hersek, Arnavutluk, Karadağ ve Hırvatistan kıyılarına uğrayarak Adriyatik’e ulaştı. Lakin bilgi alınmaya devam ederken 11 ay evvel sinyal kesildi.
4 YIL BOYUNCA TAKİP EDİLEN TEK KAPLUMBAĞA
DEKAMER Lideri Prof. Dr. Yakup Kaska, yalnızca Türkiye’de değil, dünyada da tanınan Tuba’nın, 4 yıl kadar uzun müddettir takip edilen tek kaplumbağa olduğunu söyledi.
Prof. Dr. Kaska, “Cep telefonuyla çok konuşuruz, pili çabuk biter, bazen konuşmayınca 3 gün sürer, Tuba’nın pilinin ömrü de 4 yıl sürdü. Bu süreç içerisinde Tuba’dan haber aldık, lakin pili bittiği için de yaklaşık 11 aydır maalesef sinyal alınamıyor. Bu kaplumbağanın 4 yıl boyunca dakika dakika nerelerde dolaştığının bilgisi şu an dünyada diğer hiçbir yerde yok.” dedi.
DOĞDUĞU KUMSALA GERİ DÖNMESİ BEKLENİYOR
Tuba’nın tekrar doğduğu kumsala yuva yapmak için gelmesini beklediklerini anlatan Prof. Dr. Kaska, geldiğinde tekrar verici takılarak takibine devam edileceklerini söyledi.
DEKAMER Başkanı Kaska, bu yaz Dalyan kumsalında Tuba’yı tekrar yuva yaparken görebilmeyi çok ümit ettiklerini lakin Tuba’nın gelmediğini anlatarak, şunları söyledi:
“Eğer ki bu kaplumbağamız Dalyan İztuzu Plajına geri dönüp yuva yaparsa, yuva yaptıktan sonra tekrar bir uydu aygıtıyla takip edersek, bu dünya için birinci sefer bir deniz kaplumbağasının 2 kere izlenmesi manasına gelecek, bu türlü bir canlı şu an dünyada maalesef yok.”
Prof. Dr. Kaska, Tuba’nın 4 yıl boyunca kumsala uğramamış olmasından 500-600 civarında yumurta geliştirdiğini kestirim ettiklerini söyledi.
178 BİN 66 YAVRU DENİZLE BULUŞTU
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının özel etraf müdafaa bölgelerinde yürüttüğü çalışmalar sonucunda bu yıl 178 bin 66 yavru deniz kaplumbağasının denize ulaşması sağlandı.
Bakanlığa bağlı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü, korunan alanlarda, ulusal mevzuat ve Türkiye’nin taraf olduğu Bern, Barselona ve Ramsar mukaveleleri kapsamında “yaban hayatının korunması ve izlenmesi” gayeli projeler yürütüyor.
Bu kapsamda özel etraf müdafaa bölgelerinde caretta caretta, flamingo üzere kuşağı tehdit ve tehlike altındaki canlı tiplerini müdafaaya yönelik çalışmalar tüm süratiyle devam ediyor.
Bakanlıkça Özel Etraf Muhafaza Bölgeleri Mersin’de Göksu Deltası, Muğla’da Dalyan, Göcek, Köyceğiz ve Fethiye, Antalya’da Belek ve Patara’nın kumsal alanlarında, evvelki yıllarda başlatılan, caretta caretta ve yeşil kaplumbağa (chelonia mydas) tiplerindeki deniz kaplumbağalarının popülasyon izleme ve muhafaza çalışmaları da sürdürülüyor.
Koruma faaliyetleri kapsamında deniz kaplumbağalarının yuvaları kum üstü ve kum altı kafeslerle müdafaa altına alınıyor, yuvaların sıcaklığı ve nem oranları ölçülüyor, yumurtlamaya çıkan kaplumbağaların gözleme dayalı muayeneleri yapılıyor.
Ayrıca bölgeyi ziyarete gelen konuklar de deniz kaplumbağaları konusunda bilgilendiriliyor ve kumsalın gece saat 20.00 ile 05.00 saatleri ortasında kullanılması engelleniyor.
DENİZE ULAŞABİLEN YAVRU SAYISI 5 YILDA YAKLAŞIK 4 KAT ARTTI
Söz konusu çalışmalarla, korunan bölgelerde 2024 yılı yuvalama dönemi içinde kuluçkadan çıkan ortalarında “caretta caretta”ların da olduğu 178 bin 66 yavru deniz kaplumbağasının denize ulaşması sağlandı.
Bakanlıkça yürütülen muhafaza faaliyetleri sonucu denize ulaşabilen yavru sayısı 2023’de 106 bin 592, 2022’de 62 bin 131, 2021’de 132 bin 195 ve 2020’de 47 bin 503 oldu. Böylece denize ulaşabilen yavru sayısında 5 yıllık müddette yaklaşık 4 kat artış sağlandı.
47 DENİZ KAPLUMBAĞASI UYDU İLE TAKİP EDİLİYOR
Bakanlık, 2020’de birinci defa kaplumbağalara uydu aygıtı takarak izlemeye başladı. Uydu izleme aygıtları ile takip çalışmaları, deniz kaplumbağası araştırmacıları tarafından sürdürülüyor.
Aralarında bir devir tedavi altında alınan ve “Beyza”, “Zeynep” ve “Esin” isimleri verilen 47 deniz kaplumbağası göç, beslenme ve kış alanlarının belirlenmesi için uydu takip aygıtlarıyla takip ediliyor.
İLGİLİ HABER
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının çalışmaları kapsamında bu yıl 178 bin 66 yavru deniz kaplumbağası denize ulaştı
patronlardunyasi.com
