Türkiye’de ilk kez PD’nin duyurduğu Efes’e Rusya’da kayyım kararını Rus uzmanlar yorumladı: Putin, Ankara’nın Suriye adımlarına yanıt veriyor
Gökmen Mert KURAL
Patronlar Dünyası’nın Türkiye’de birinci sefer duyurduğu 2024 yılının son flaş haberinde enteresan gelişmeler yaşanıyor. Anadolu Grubu’nun Rusya’daki iştiraki olan 1 milyar dolar cirosu bulunan AB InBev’e Rus Devlet Başkanı Putin’in kayyım atamasıyla ilgili şaşkınlık yalnızca Türkiye’yi değil, Rusya’yı da tartışmalara sürüklemiş durumda. Putin’in aldığı kararın Suriye’deki gelişmelerin çabucak ertesinde olması, kayyım kararının siyasi olabileceğinin de sinyalini vermişti. Bugün Rusya’nın en büyük iktisat yayını Kommersant’ta çıkan haber, bu yaklaşımı teyit eder nitelikte. Kommersant’a konuşan Rus Pazar araştırmaları şirketi INFOLine’nın Genel Müdürü Ivan Fedyakov’a göre Putin’in el koyma kararı büsbütün siyasi.
SURİYE’YE KARŞI BİR ADIM
Putin’in Efes ile Türkiye’ye ileti verdiğine işaret eden Fedyakov, “Efes bir Türk şirketi. Suriye ve Azerbaycan’daki gelişmelere bakıldığında, Ankara bir jeopolitik oyuncu olarak birtakım adımlar atıyor, Rusya ise buna karşılık veriyor” diye konuştu. Fedyakov, “Anadolu Efes’in, Belçikalı AB InBev’in Rusya’daki paylarını satın alma teşebbüsü başarısız oldu. Bu, Türk iş dünyası ile Rus hükümeti ortasındaki alakaların soğumasının bir göstergesi olabilir” diye belirtti.
Ulusal Bira ve İçecek Üreticileri Birliği İdare Konseyi üyesi Aleksey Nebolsin ise Putin’in kayyım olarak atadığı GK Vmeste isimli şirketin varlığını tartışıyor. Nebolsin, “Bu kümesi kimse bira piyasasında tanımıyor. Bir yıl evvel kuruldu, sermayesi sadece 100 bin ruble (1.000 dolar). Şayet bu idare bir bira üretim uzmanına verilmiş olsaydı, durum farklı değerlendirilebilirdi” dedi. Rus uzman ayrıyeten, 30 Aralık’ta yapılan açıklamanın stratejik bir ileti taşıdığına dikkat çekti.
RUS UZMAN: KİMSE BU KARARI BEKLEMİYORDU
Rusya’nın en büyük 3’üncü bira üreticisi olan, Türk şirketlerinin yatırımları konusunda da en büyüğü olarak nitelenen Anadolu Grubu’nun iştiraki AB InBev Efes’in 11 bira fabrikası ve üç malt üretim tesisi bulunuyor. 2018 yılında Türk Anadolu Efes ile Belçikalı AB InBev’in ortak teşebbüsü olarak kurulan şirkete dair bu karar yalnızca Türkiye’de değil, Rusya’da da “şok” tesiri yarattı. Evvelki gün Dünya Gazetesi Muharriri Kerim Ülker, alınan kararın siyasi olabileceğini belirtmişti.
Ülker’in yazdığı makalede şu sözler yer almıştı: “Rusya’da epeyce tanınan alkol piyasası uzmanı Denis Puzyrev, Putin’in aldığı kararı beklenmedik bir haber olarak niteliyor. Daha evvel alkollü üreticilerin devlete devredildiğini lisana getiren Puzyrev, “Ancak AB InBev Efes için bu türlü bir adım kimse tarafından beklenmiyordu. Özellikle bu şirketin Türk ve Belçikalı ortaklardan oluşan bir ortak teşebbüs olduğu düşünülürse, durum daha da şaşırtan. Türkiye, Rusya’ya düşman ülkeler ortasında yer almıyor ve ilişkiler genelde olumlu. Bu nedenle, neden birleşme gerçekleşmedi ve Türk tarafı Belçikalı payları devralamadı. Bu kararı anlamak zor” diye niteliyor. Rusya’da kesimin en aktif kurumlarından olan Alkol Piyasası Profesyoneller Kulübü Lideri Maksim Çernigovskiy ise “Rusya’daki bira üretiminin yüzde 95’i esasen yerli fabrikalarda gerçekleştiriliyor. Bu nedenle, payların bir sahipten başkasına geçmesi, genel piyasa dinamiklerini değerli ölçüde etkilemeyecek” yorumunda bulunuyor.
2015’TE DE TÜRK ŞİRKETLERİNE BASKIN YAPILMIŞTI
Gelelim bu durumun politik mi iktisatla mi alakalı olduğuna? Hem Rusya’da hem de Türkiye’de bu kararın beklenmedik olduğu ortada. Rusya’da 10 milyar doların üzerinde Türk yatırımını bulunurken ve dost ülkeler kategorisinde yer alırken Türkiye’ye yönelik bu karar, 2015 yılını hatırlattı.
24 Kasım’da Rus jetinin Türkiye sonlarını ihlal etmesi ve sonucu olarak Türkiye tarafından vurulması sonrası Moskova, birinci misillemeyi ülkedeki Türk şirketlerine yönelik yapmıştı. Başta dokuma, inşaat şirketleri olmak üzere birçok Türk şirketinin ofisleri, merkezleri, tesisleri Rus polisi tarafından basılmıştı. Birçok Türk şirketi de bu baskınlar sonucunda Türkiye’ye geri dönüş yapmıştı. Bilhassa Suriye’de Rusya’nın gücünün büsbütün bitmesi ve idare değişikliği, Moskova’nın bir bildirisi olarak yorumlanması hatta daha da ileriye gidileceğinin de sinyali olarak görünüyor.
İLGİLİ HABER
Putin’den, Anadolu’ya berbat haber: Efes’in şirketine kayyım atadı
patronlardunyasi.com
