Türk müteahhitler, 2024’te Türkiye dışında toplam 18 milyar 382 milyon dolar tu­tarında 189 proje üstlendi 2025’e ise hızlı girdi

Ticaret Bakanlığı, geçti­ğimiz yılın son gününde Türk müteahhitlerinin global iş gücünü yansıtan ra­porunu açıkladı. Yapılan araş­tırmada Türk müteahhitler, 2024 Ocak-Kasım devrinde, Türkiye dışında toplam meblağı 18 milyar 382 milyon dolar tu­tarında 189 proje üstlendi. Kelam konusu periyotta alınan işlerin ayrıntılarına bakıldığında kara­yolu-tünel-köprü inşaatlarının müteahhitler için asıl güç ha­line geldiği görülürken, tablo­da farklı bir data var… 2023’te üstlenilen işlerin proje başına bedeli 64.8 milyon dolarken, 2024’te bu fiyat 97.3 milyon dolara çıkmış. Yani bir anlam­da Türk şirketler, daha büyük ölçekli ve bedelli projeler alma­ya başlamış.

Dünya’dan Kerim Ülker’in haberine nazaran, tabloda bir dikkat cazibeli ayrıntı ise son bir ayda im­zalanan projeler. Tabir yerin­deyse, aralık ayı ortasından bu yana Türk müteahhitler, tari­hinin en güçlü bir ayını gerçek­leştiriyor. Limak ve Mapa’nın yer aldığı konsorsiyum 5.6 mil­yar dolarlık tarihin en büyük projesine imza atarken Sera Group Dubai’nin en lüks proje­lerinden birini, IC İçtaş ise Ha­zar suyunu, Azerbaycan’a içire­cek çalışmayı üstlenecek. EN­KA’nın rotasında Ada, Rixos’un amacında ise Suudi Arabis­tan’da 1 milyar dolarlık proje geliştirmek var. Toplamda alı­nan projelerin bedeli ise 10 mil­yar dolar civarında. Yani bir ay­da alınan işlerin bedeli, nere­deyse bir yılın yarısına geliyor. 2024’ü süratli kapatan Türk mü­teahhitleri, tabir yerindeyse 2025’e de epeyce güçlü girdi. Gelin bu projelere birlikte ba­kalım.

TARİHİN EN BÜYÜK PROJESİ

Sadece geçen yılın değil, tüm yılların en büyük işini geçti­ğimiz ay Mapa-Limak-CRRC şirketlerinin kurduğu konsor­siyum kazandı. Dubai Metro­su Mavi Sınır Tasarımı ve Yapı­mı ihalesini KDV hariç yakla­şık 5,6 milyar dolar teklif veren konsorsiyum, Dubai’nin süratle gelişen ulaşım altyapısına ye­ni bir halka ekleyerek, mevcut kırmızı ve yeşil sınırları birbiri­ne bağlayacak. Toplam uzunlu­ğu 30 kilometre olan Mavi Sınır Projesi, 7’si yükseltilmiş olmak üzere 14 istasyondan oluşacak. Bu aranın yaklaşık olarak yarısı yer altından, 1,5 kilomet­relik kısmı ise deniz üstünden geçecek. Eylül 2029’da hizme­te açılması planlanan projenin inşasında en ağır vakitte, farklı ülkelerden 15 bine ya­kın şahsa istihdam sağlanma­sı bekleniyor. Bu ortada hatır­latmakta yarar var; daha evvel Türk müteahhitleri ortasında rekor yeniden Limak’taydı. Türk şirketi, 4.3 milyar dolarlık be­delle Kuveyt Milletlerarası Ha­valimanı’nın terminalini üst­lenmişti.

ENKA’YA ADA’DAN 529 MİLYON POUNDLUK PROJE

Rusya’da epey güçlü olan ENKA, tıpkı Rönesans Kümesi üzere Ukrayna savaşıyla birlik­te rotasını daha çok Batı’ya çe­viren şirketlerden birisi. EN­KA İnşaat, Vertex Hydrogen ile Kuzey Batı İngiltere’deki Stan­low Rafinerisi’nde 529 milyon sterlinlik (644 milyon dolar) düşük karbonlu hidrojen tesisi projesi için muahede imzaladı­ğını geçtiğimiz hafta duyurdu. Projenin başlangıç sürecinde, “Limitli İşe Başlama” kapsa­mında ön çalışmalar yürütü­lecek ve yatırımcının yatırım kararı almasının akabinde tam kapasiteyle çalışmalara baş­lanması bekleniyor. İşe başla­ma bildiriminin akabinde 39 ay içerisinde tamamlanması planlanan proje, düşük karbon teknolojilerine geçişte değerli bir dönüm noktası olacak. EN­KA, eylül ayında Time Dergi­si’nin hazırladığı “Dünyanın En Düzgün Şirketleri – 2024” liste­sinde birinci 1000’e girerek 887’nci sırada yer almıştı.

SERA, DUBAİ’NİN İKON PROJESİNİ YAPACAK

Türk şirke­ti Sera Group’un Birleşik Arap Emirlikleri’nde üstelendiği proje, Dubai’nin en farklı yapı­larından biri. Daha evvel Dubai Emirliği’ndeki 145 metre yük­sekliğindeki 33 katlı Skyview Tower’ı, Burj Khalifa’nın yanın­daki Address Residences Dubai Opera üzere projeleri yapan Sera Group, artık de Dubai Internet City’nin en büyük gökdelenine imza atacak. 290 metre ile Du­bai Internet City’deki en yüksek bina olan projede 310 lüks daire yer alacak. Yaklaşık 300 milyon dolarlık proje, 2027’nin 3. çey­reğinde tamamlanacak.

IC, HAZAR’IN SUYUNU AZERBAYCAN’A İÇİRECEK

2.1 milyar dolarlık dünyanın en büyük alana sahip havalimanlarından biri olan ve dönüşüm sürecindeki Suudi Arabistan’ın çağdaş yüzünü temsil eden King Khalid Milletlerarası Havalimanı’nın mühendislik ve imalini üstlenen IC İçtaş İnşaat, evvelki gün Azerbaycan’da kıymetli bir proje aldı.

Suudi Arabistan merkezli ACWA Power ile konsorsiyum kuran IC İçtaş İnşaat, Hazar Denizi’nin suyunu tuzdan arındırarak içme suyu üretecek bir tesis inşa etmeyi planlıyor. Yaklaşık 1-1.5 milyar dolar olarak bütçelenmesi planlanan projeye İsrail’den IDE Water Assets ve Birleşik Arap Emirlikleri’nden Metito Utilities isimli şirketler katılmıştı. Proje kapsamında konsorsiyumun yatırımları ile Sumgayıt Kimya Sanayi Parkı’nda günlük 300 bin metreküp su kapasiteli bir işletmenin inşa edilmesi planlanıyor.

2.5 yılda tamamlanması planlanan projeyle ilgili mutabakata nazaran, çalışmanın 27.5 yıl sürmesi, akabinde tesis idaresinin Azerbaycan’a devredilmesi öngörülüyor. Yani bir manada yap-işlet-devret projesi uygulanacak. Azerbaycan İktisat Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Projenin amaçları, Bakü ve Abşeron Yarımadası’nda artan içme suyu talebini karşılamak, tatlı su kaynaklarını çeşitlendirmek, içme suyu temini alanında memleketler arası tecrübe ve teknoloji transferini teşvik etmek ve yabancı yatırım çekmek” istenildiğini vurgulandı.

YENİ ROTA MISIR OLUYOR

Türkiye’nin en kıymetli inşaat şirketlerinin yeni beğenilen pazarı Mısır ola­cak üzere görünüyor. Geç­tiğimiz ay ENKA, Mısır’a çeviren Türk şirketlerin­den. ENKA yöneticileri, Kahire’de Mısır Yatırım ve Dış Ticaret Bakanı Ha­san El-Hateeb ile görüş­tü, yeni yatırım ve fırsat­ları konuştu. Öte yandan bir diğer Türk devi TAV Havalimanları Holding yöneticileri de Kahire’ye gidenler ortasında yer alı­yor. Mısır Sivil Havacılık Bakanı Sameh El-Hefni, CEO Serkan Kaptan li­derliğindeki Türkiye’nin TAV Havalimanları he­yetiyle bir ortaya geldi.

El-Hefny, bakanlığın ha­vaalanı kesiminin ge­liştirilmesi, verimliliğin artırılması ve Mısır sivil havacılık dalının rekabet gücünü artıra­cak statüye kavuşturul­ması için kaynakların en güzel formda kullanıl­masını sağlamak ama­cıyla potansiyel proje­lerin çeşitli taraflarını in­celediğini kaydetti. TAV İnşaat, 2004 yılında Kahire Milletlerarası Ha­valimanı TB3 Termina­li işini üstlenmişti. Türk şirket, 490 milyon do­larlık projeyi 2008’de tamamlanmıştı.

ÖZBEKİSTAN İLE ÖN MUAHEDE TAMAM

İC İçtaş’ın Azerbaycan’ın akabinde yeni maksadı ise Özbekistan. Ülkenin Ekonomi ve Maliye Bakanlığı, Türk şirketi IC İçtaş İnşaat ile bir değerli mutabakat imzaladığını duyurdu. Otoyolların inşası ve tekrar inşasına katılma niyetini lisana getiren mutabakap muahedesi için 15 Ocak’ta IC İçtaş İnşaat’tan bir heyet, Özbekistan Başbakan Yardımcısı ve Ekonomi ve Maliye Bakanı Jamshid Kuchkarov ve Yol Komitesi Lideri Jamshid Tursunov ile bir ortaya geldi. Toplantı sonucunda IC İçtaş İnşaat ile Yol Komitesi ortasında, Nevai bölgesi üzerinden Semerkant ile Buhara’yı birbirine bağlayacak yeni fiyatlı yol projesine ait mutabakat zaptı imzalandı.

Semerkant-Buhara fiyatlı yol imal projesi, Özbekistan Cumhurbaşkanı tarafından Ağustos 2024’te onaylanan 2030 yılına kadar sürecek kamu-özel bölüm paydaşlığı geliştirme programının bir kesimi. Özbekistan yöneticilerine nazaran projenin toplam maliyetinin 1 milyar dolar olduğu kestirim ediliyor. Çalışmaların 2027’de başlaması bekleniyor ve proje uygulama muahedesinin 2030’da imzalanması planlanıyor.

RİXOS’TAN SUUDİ ARABİSTAN’A PROJE

Türkiye’nin en güçlü otelcilik zinciri Rixos, Suudi Arabistan’da 1 milyar dolarlık bir projeye ortak olacak. Rixos Otelleri Yönetim Kurulu Lideri Fettah Tamince’ye ilişkin FTG Development, Suudi Arabistan borsasına kayıtlı Riyad Kalkınma Şirketi (ARDCO) ile iştirak yapacak. Yeni paydaşlık Riyad’da 3.5 milyar riyallik (yaklaşık 1 milyar dolar) “Urban Wadi” isimli karma projeyi geliştirecek. ARDCO’nun Suudi borsası Tadawul’a yaptığı açıklamaya nazaran iş, Spor Bulvarı projesi kapsamında yer alacak. 39 bin 759 metrekarelik bir alanı kaplayacak olan projenin inşaat alanı ise 207 bin metrekarenin üzerinde olacak.

patronlardunyasi.com