Türk bilim insanları: Bağırsak sağlığı kötüyse uykumuz etkilenebiliyor

Aynı vakitte SÜ Sıhhat Bilimleri Enstitüsü Müdürü olan Prof. Dr. Aydemir, araştırma takımıyla 2 yıl süren çalışmada, SÜ Tıp Fakültesi Hastanesinde uykusuzluk tanısı almış 41 kişi ve sağlıklı 45 şahsa çeşitli testler, anketler ve tahliller yaptı.

Uykusuzluk tanısı almış hastalar ile uyku sorunu bulunmayan şahısların bağırsak sıhhatlerini karşılaştırmak maksadıyla yapılan araştırmada, şahıslarda kısa zincirli yağ asitleri ve bağırsak duvarının sağlamlığının göstergesi olarak kabul edilen zonulin proteinleri tahlil edildi.

Çalışmada uykusuzluk tanısı almış şahıslarda kısa zincirli yağ asitlerinin, sağlıklı bireylere nazaran değerli ölçüde az ve zonulin proteininin de sağlıklı şahıslara nazaran çok yüksek olduğu, uykusuzluk çeken bireylerin bağırsaklarında sorun bulunduğu sonucuna ulaşıldı.

Journal of Psychiatric Research mecmuasında yayımlanan çalışmanın sonucunda, uykusuzluk sorunu yaşayan şahısların sağlıklı bireylere nazaran çok daha fazla şeker, margarin, omega-6 yağları, kızartma eserleri ve meyve suyu tükettikleri belirlendi.

Prof. Dr. Fatma Hümeyra Yerlikaya Aydemir, bağırsak sıhhatinin dünyada en çok konuşulan problemlerden biri olduğunu söyledi.

“Bağırsak sıhhatini etkileyen parametreler, hastalıklara nazaran nasıl değişir?” sorusundan yola çıkarak çalışmaya başladıklarını lisana getiren Aydemir, “Bilim dünyası, bağırsakla birçok hastalığın bağlantılı olduğunu söyledi ve mikrobiyotayı (sindirim sisteminde bulunan çok çeşitli bakteri, virüs, mantar ve öteki mikroorganizmalar topluluğu) inceledi. Bağırsaktaki bakterilerin sayısından ya da cinsinden çok onların ürettikleri hususların beden sıhhatini düzenlediği anlaşıldı.” sözünü kullandı.

“BAĞIRSAK SIHHATİ BERBATSA UYKUMUZ ETKİLENEBİLİYOR”

Aydemir, Selçuk Üniversitesi ve Konya Teknik Üniversitesindeki akademisyenlere işbirliği halinde 2 yılı aşan bir müddet sonunda mikrobiyota metaboliti kısa zincirli yağ asidi, yani bağırsaktaki bakterilerin ürettiği hususların ölçümünü standardize ettiklerini belirtti.

Çeşitli hastalık kümesindeki bireylerin bağırsaklarındaki değişiklikleri araştırdıklarını tabir eden Aydemir, şunları kaydetti:

“İlk bilgiler, uykusuzluk üzerine insomnia (uykusuzluk) hastalarında yaptığımız çalışmayla geldi. Araştırmamız, milletlerarası Journal of Psychiatric Research’de yayımlandı. İki bireyden birinin uykusuzluk sorunu yaşadığını biliyoruz. Uykusuzluk için çay, kahve, ruhsal rahatsızlıklar üzere bir sürü şeyi sorumlu tutabiliriz ancak bunların dışında biz yeni bir pencere açıyoruz. Bu da bağırsak sıhhati. Bağırsak sıhhati berbatsa uykumuz etkilenebiliyor. Bağırsaktaki bakteriler kimi unsurlar üretiyor. Mesela kısa zincirli yağ asitleri, bu unsurlar hormon tesiri gösteriyor, hormon üzere davranıyor ya da hormonları etkiliyor. Bağırsaktaki bakterilerin ürettiği unsurlar, beyne kadar gidip, birtakım komutlar veriyor. Bunların uykuyu etkileyebilecek kadar güçlü olduklarını gözlemledik.”

“LİFSİZ BESLENİYORUZ VE BUNA BAĞLI OLARAK DA UYKUSUZ KALABİLİYORUZ”

Aydemir, çalışmayla uykusuzluk dışında hiçbir rahatsızlığı olmayan 41 kişi ve sağlıklı 45 kişinin muhakkak testlerden geçtiğini belirterek, çok keskin farklı sonuçlar aldıklarını vurguladı.

Çalışma kümesine beslenme alışkanlıklarının da sorulduğunu kaydeden Aydemir, şu bilgileri paylaştı:

“Kısa zincirli yağ asitleri dediğimiz, bağırsaktan üretilen yapıları baz aldığımızda, uykusuzluk sorunu yaşayanlarda bağırsak sıhhatinin daha makus olduğu sonuçlar elde ettik. Bu insanların diyetlerine baktığımızda şeker yüklü, rafine karbonhidrat temelli olduğunu gördük. Biz ne kadar rafine besin tüketirsek tam besinden, liften uzaklaşırsak o vakit bağırsaklarımız bozuluyor. Lif tüketerek daimi ve sistemli serotonin düzeneğinizi çalıştırabiliriz. Serotonin çoğunlukla bağırsaklarda salgılanıyor. Bunu yapan da bakteriler. Lif içeren, zerzevat, tam tahıl, baklagiller yemeliyiz. Bunlar kısa zincirli yağ asitlerini ya da bağırsaktaki güzel bakterileri yükseltecek yiyeceklerdir. Global bir sorun, makûs besleniyoruz, lifsiz besleniyoruz ve buna bağlı olarak da uykusuz kalabiliyoruz.”

patronlardunyasi.com