Padişah 4. Mehmed’in oğulları için 1675’te düzenlettiği sünnet düğünü, yılın değil yüz yılların düğünü olarak tarihe geçmiştir

Burak ARTUNER

Osmanlı tarihinde en görkemli düğün merasimlerinden biri hiç kuşkusuz 4. Mehmed’in oğullarının sünnet düğünüdür. O denli bir sünnet şöleni düzenlenmişti ki yüzyıllar boyunca lisanlardan düşmemişti. Av tutkusu nedeniyle “Avcı Mehmed” olarak tanınan Padişah 4. Mehmed 1675’in bahar aylarında, Mustafa ile sonradan 3. Ahmed ismiyle tahta geçecek olan iki yaşındaki küçük şehzadesi Ahmet’i sünnet ettirmeye karar verdi.

HAZIRLIĞI 6 AY SÜRDÜ

Edirne’de düzenlenecek şenliğin hazırlıklarına 1674 yılının sonunda başlandı ve geceli gündüzlü çalışma sonunda altı ay içinde tamamlandı.
İstanbul’dan en usta ateşbazlar, Türkiye’nin çeşitli yerlerinden ve İran’dan güreşçiler, ip cambazları, hayal ve kukla ustaları getirtilmişti.

VENEDİK’TEN OPERA TOPLULUĞU FİKRİ
Hatta Venedik’ten bir opera topluluğu getirtilmesi düşünülmüş, lakin geç harekete geçildiği için bundan vazgeçilmişti. Şenlik başlamadan 37 bin, 5 bin kaz, 6 bin ördek getirildi ve kullanılmak üzere 4 bin ağaç sini, bin 400 büyük sahan, 30 büyük kazan, 3 bini çini, bin 500’ü cam olmak üzere 10 binin üzerinde tabak sağlandı.

ÜNLÜ OYUNCULAR AKIN ETTİ

Mısır Muhafızı Hüseyin Paşa’dan 150 oyuncu, 200 deve şoförü, binin üstünde de meşaleci istendi. Bundan diğer çeşitli misyonlarda kullanılmak üzere 300 tersane forsası seçildi. Periyodun değerli oyuncu kümeleri da şenliğe getirildi. 150 kişilik Mısır oyuncularının yanı sıra 200 kişilik Cevahir kümesi ve Ahmet Ağa ve 300 kişilik takımı ve yeniden Edirne’deki 100 kişilik Yahudi şov grubu şenliğin her gününde şov düzenlemeleri için getirtildi.

YEDİ OTAĞ KURULDU

Şenlik alanı için Edirne’deki Yeni Saray’ın önündeki Sırık Meydanı olarak tanınan geniş alan seçilmişti. Bu alana yedi otağ kuruldu. Bunların bir kısmı padişah ve şehzade Mustafa için, bir kısmı de vezirler, şeyhülislâm ve öteki devlet ileri gelenleri içindi.

12’NCİ GÜN ŞEHZADE SÜNNETİ

Gösteriler ikindi namazından sonra başlıyor, hava karardıktan sonra donanma şenliği ile birlikte gece yarısına kadar sürüp gidiyordu. Şenliklerin başlamasından 12 gün sonra bir perşembe günü, Sultan Selim Camii’sinde mevlüt okutuldu ve tıpkı gün şehzadeler sünnet edildi. O gece Padişah şenlik alanına çıkmadı ve oğullarının yanına oturdu, oyuncular, müzikçiler ve çalgıcılar çeşitli vezir, vekil ve makam sahiplerinin önünde şovlar düzenlendi. Yalnızca o gün yüzlerce çocuk da sünnet edildi.

BÜYÜK MASRAFI, ARMAĞAN YAĞMURU TELAFİ ETTİ

Şehzade’yi sünnet eden cerrah Nuh Paşa’ydı ve bir yabancı şahide nazaran yaklaşık 10 bin para alan Nuh Paşa, servetine servet katmıştı. Padişah birden masraf üstüne masraf yaparken, gelen armağanlar, bunu telafi edecek nitelikteydi. Şenliği başından sonuna izleyen bir yabancı şahit, “Bu kadar beşerden gelen ikramlar bir ortaya gelince kim bilir ne büyük bir servet ortaya çıkar. Bunları görünce şaşkınlıktan dilim tutuldu” diye yazmıştı.

200 KOCA ADAM DA SIRAYLA SÜNNET EDİLDİ

Fransız elçi Marquis Nointel, yakın dostu Pomponne’a yazdığı 6 Haziran 1675 tarihli mektubunda, sünnet şenliğinde 6 bin genç oğlanla, 2 bin iç oğlanın şehzadeyle birlikte sünnet edildiğinden bahsetmişti.
Halk çocukları her gün iki yüzer ve üç yüzer kişi olarak mehter grubu eşliğinde evvel padişah çadırının önüne getiriliyorlar, burada dua ettikten sonra Sadrazam’ın önüne gidip, burada dua ediyorlar, akabinde da sünnet ediliyorlardı. Bu kadar çok insanı sünnet ettirmek o çağda sıkıntı bir işti. İstanbul, Bursa ve Edirne’den bu iş için cerrah getirilmişti. On üç gün içinde yalnızca 8 bin çocuk değil, Müslümanlığı kabul etmiş genç, orta yaşlı 200 kişi de sünnet edilmişti. Sünnet olanlara bir kat elbise veriliyordu. Sünnetin akabinde çocuklar için özel şovlar yapılıyordu. Şenliğin 15. ve son günü Edirne halkına büyük bir ziyafet verildi.

40 KARATLIK PIRLANTA

Şehzade Mustafa’nın Eski Saray’dan alınıp bir at üstünde şenlik yerine getirildiği gün büyük bir alay düzenlendi. Şehzade Mustafa sokaklardan geçerken, Haseki Ağası ve Ahır Halifesi yelpazeler ile Şehzade’yi serinletiyorlardı. İngiliz seyyah John Covel, kavisli kaşları, kısa, yassı bir burnu olan, yuvarlak şişman bir yüze sahip esmer şehzadenin sarığının üzerinde, sol tarafta tek bir sorguç ve bu sorgucun altında da 40 karatlık bir pırlanta taşıdığını yazmıştı. Covel’e nazaran, şehzadenin yeleğinin iki ucunda pırlantalar bulunan şehzadenin düğmeleri de incidendi.

HER GECE HAVAİ FİŞEK GÖSTERİSİ

İp cambazları, insan dayanıklılığını aşan hünerler gösteren zorbazlar, at yarışları, okçuluk şovları, hayvan oynatıcıların oyunları, güreşler şenliğe renk vermişti. Şenlikte havai fişek şovları de izleyenleri büyülemişti. Şenlik boyunca her gece en aşağı iki yüz değişik nitelikte fişek atıldı.

patronlardunyasi.com