Osmanlı İstanbul’u: Tarihin renkli dokusu illüstrasyonlarla canlanıyor

Osmanlı devrinin renkli İstanbul’unu; mescitleri, sokakları, kahvehaneleri, pazarları ve halkın günlük hayatını gözler önüne seren eser, okuyuculara vakitte bir seyahat vadediyor. Kitabın İstanbul’un tarihine ve kültürüne ilgi duyanlar için eşsiz bir kaynak niteliği taşıdığını söyleyen usta gazeteci ve sanat eleştirmeni Doğan Hızlan, “Bir kenti yahut ülkeyi siyaset bilimi yardımı olmadan anlayamazsınız. O bakımdan bu kitap yalnızca tarih ve sanat açısından değil, hayatımız açısından da değerli. Geçmişe baktığımızda bu türlü miydi diye soruyoruz, şaşırıyoruz. Şaşırmamak için bu kitapları okumak lazım” dedi.

“Lewis’in İstanbul İllüstrasyonları” isimli eser, 1832-1834 yılları ortasında oryantalist ressam John Frederick Lewis’in gözlemlerinden yola çıkarak hazırladığı 28 gravürü içeriyor. Doğu ile Batı ortasındaki kültürel etkileşimi ayrıntılı biçimde aktaran kitap, Lewis’in görsellerinin yanı sıra Doğan Hızlan’ın önsözü veÖmür Kurt’un gravürleri yorumladığı metinleri barındırıyor.

Demirören Yayınları tarafından Türkçe, Azerbaycan Türkçesi ve İngilizce olarak yayımlanan bu özel eser, şık bir kutu ve çanta içinde takdim ediliyor. Sonlu sayıda basılan kitap, İstanbul’un tarihine merak duyan okuyucular için eşsiz bir fırsat sunuyor.

“KİTABIN EN ENTERESAN İSTİKAMETİ İSTANBUL’UN GÜNLÜK ÖMRÜNÜ HER İKİ KIYIDAN ELE ALMASIDIR”

Oryantalist ressamlar ortasında Lewis’in en kıymetli sanatçı olduğunu lisana getiren usta gazeteci ve sanat eleştirmeni Doğan Hızlan, kelamlarına şöyle devam etti:

“John Frederick Lewis, 1804 ile 1876 ortasında yaşadı. Sulu boya ve yağlı boya fotoğrafları var. Kendisine oryantalist ressam diyoruz. Oryantalist, bir batılının doğuyu anlatmasına deniyor. Doğu anlayışının fotoğraflara, günlük hayata, saraya ve sarayın dışına nasıl yansıdığına bakıldığında Lewis’in kıymeti gözüküyor. Kitapta birçok şey gerçekle yoğrulmuş. Lewis, iki doruktan de İstanbul’a bakıyor ve nasıl gördüğünü resmediyor. Ayrıyeten oryantalist ressam; saray ve sarayın dışında halkın nasıl yaşadığını, neler yaptığını ele alır. Bunun dışında kitabın en enteresan istikameti İstanbul’un günlük hayatını her iki kıyıdan ele almasıdır. Oryantalist ressamlar, üstten bakarak kentin manzarasını alırlar ve direkt doğruya bize Batı’nın bakışını gösterirler. Diğer oryantalist ressamlar da var lakin bunların içinde Lewis en kıymetli sanatçıdır.”

“GEÇMİŞE BAKTIĞIMIZDA ŞAŞIRMAMAK İÇİN BU KİTABI OKUMAK LAZIM”

Kitabın okurların bakış açısını zenginleştiren bir anlayış sunduğunu belirten Hızlan, “Bir kenti yahut ülkeyi siyaset bilimi yardımı olmadan anlayamazsınız. Bu kitabı okuyacaksınız ki bugün İstanbul’da neler kalmış, bitmiş, gitmiş ve tekrar doğmuş anlayacaksınız. Semt semt ve medeniyet olarak bakacaksınız. Onun için bu tıp kitapların tarih içinde yerlerine yalnızca yöresel olarak bakmayacaksınız. Bir kentin panoraması olarak da bakacaksınız. Bu eser hiç kuşkusuz ki bakış açımızı zenginleştiren bir anlayış sunuyor. O bakımdan bu kitaplar yalnızca tarih ve sanat açısından değil, bizim hayatımız açısından da değerli. Biz tarihe bakınca yalnızca geçmişte kalan bir şey diyoruz, aslında geçmiş, lisanıyla kültürüyle bugün. Bu kitaplar bize bunu gösteriyor. Geçmişe baktığımızda bu türlü miydi diye soruyoruz, şaşırıyoruz. Şaşırmamak için bu kitabı okumak lazım” diye konuştu.

“BUGÜNÜN VE YARININ BİLGİSİ İÇİN ÇOK DEĞERLİ BİR KAYNAK”

Osmanlı İmparatorluğunun toplumsal yapısının ve kültürel çeşitliliğinin görsellerle ayrıntılı bir halde ele alındığını anlatan Hızlan, kelamlarını şöyle sonlandırdı:

“Demirören Yayınları tarafından basılan bu kitabı çok büyük bir hizmet olarak görüyorum. Zira geçmişi bilmeden bugünü anlamak mümkün değil. Geçmişteki ressamların, muharrirlerin, ustaların ne yaptığını bilmeden şu anı anlayamazsınız. Bugünkü siyasetimize ve ömrümüze dair yorumlar yapıldığında, ‘İyi, hoş de kaynak ne?’ diye soruyorduk. Bizde o kaynaklar yoktu. Artık ise bu kaynaklara Demirören Yayınları sayesinde ulaşıyoruz. Bu nedenle yalnızca geçmiş bilgisi için değil, bugünün ve yarının bilgisi için de çok değerli bir kaynak.”

patronlardunyasi.com