Kurt Kanunu’na 12 Eylül tahrifatı 50 yıl sonra ortaya çıktı

Türk edebiyatının usta ismi Kemal Tahir’in Kurt Kanunu romanında yapılan ve yarım yüzyıl boyunca kimsenin fark etmediği sansür, yakın periyodun edebi ve akademik mirasını sorgulatıyor. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Nuri Sağlam, romanın 1980 darbesi sonrası yayınevleri eliyle değiştirildiğini ve Kara Kemal’in öldürülmesine dair satırların yapıttan çıkarıldığını ortaya koydu. Karar Gazetesi’nden Saliha Sultan’ın röportajında ise Doç. Dr. Sağlam’ın ifadesi şu halde:

BUGÜNE KADAR KİMSENİN DİKKATİNİ ÇEKMEMİŞ

Yani ‘Kurt Kanunu’ romanındaki bütün bu tahrifat 1980’li yılların başlarında yapılmış ve o tarihten beri hiçbir editör ya da akademisyen bu durumu fark etmemiş mi?

“Kemal Tahir’in romanlarının yayım hakkı 12 eylül devrinde Bilgi Yayınevi’nden Tekin Yayınevi’ne geçince, bu yayınevi, ‘Kurt Kanunu’ romanı üzerinde birçok tahrifat yapmış ve bu tahrifat her nasılsa bugüne kadar evet hiç kimsenin dikkatini çekmemiştir! Çünkü 1981’den 2004 yılına kadar Tekin Yayınevi tarafından 9 sefer basılan bu tahrif edilmiş roman, 2005-2021 yılları ortasında İthaki Yayınları’nda 20 baskıya ulaşmış ve en son 2022 yılında Ketebe Yayınları tarafından da tıpkı formda basılmıştır. Bu yüzden Türk okuyucusu yaklaşık yarım asırdır kelam konusu tahrif edilmiş romanı okumakta ve hasebiyle Kemal Tahir hakkında yapılan bütün akademik çalışmalarda da maalesef o gün bu gündür daima bu tahrif edilmiş baskılar temel alınmaktadır.

Nuri Hocam, romanda nasıl tahrifatlarla karşılaştınız. Ayrıyeten ‘Kurt Kanunu’ romanına yapılan bu tahrif suikastı insanın aklına “Acaba Kemal Tahir’in öteki romanları da tahrif edilmiş midir?” sorusunu da getiriyor. Neler dersiniz?

Bu sorunun karşılığını ve ‘Kurt Kanunu’nda yapılan tahrifatın bütün boyutlarını bir makale ile kaleme almayı düşünüyorum. Sizinle şimdilik yalnızca ispat olarak Kara Kemal’in öldürülmesiyle ilgili pasajı paylaşmakla yetinebilirim. Fakat romanda söz, cümle ve kısım bazında birçok tahrifat var, daha öbür çıkarılmış yerler de var. Bunu farklı bir röportajda tekrar konuşabiliriz. Şimdilik örnek olarak size Kara Kemal’in öldürülme sorununu veriyorum. Zira bu işten sorumlu beşerler merak edilecektir, bu tahrifat bana nazaran Kemal Tahir’e büyük bir cinayet, Kara Kemal cinayetinden daha beter bir cinayettir. 45 yıldır herkesin gözü kör, kulağı sağır olmuş. Ben dahi kendimi bu manada çok suçladım. Bu türlü bir tahrifat yapılabileceği hiç aklımıza gelmiyor. Yayınevlerine, editörlere güveniyor, farkına varmadan yanılgıyı büyütüyoruz.

KARA KEMAL’İN ÖLDÜRÜLDÜĞÜNÜ SÖYLEYEN SATIRLAR ROMANDAN ÇIKARILMIŞ

Doç. Dr. Nuri Sağlam, Kemal Tahir’in ‘Kurt Kanunu’ romanında yapılan tahrifatın ayrıntılarını şöyle aktarıyor:

Gazeteci Murat ile dayısı Emin Bey ortasında geçen diyalogdan nakledeceğim şu pasaj, ‘Kurt Kanunu’ romanının 1972 yılında Bilgi Yayınevi tarafından yapılan otantik baskısına aittir. Ama bu pasajın italik kısmı ‘Kurt Kanunu’nun yaklaşık yarım asırdır sırasıyla Tekin, İthaki ve nihayet Ketebe Yayınları tarafından yapılan baskılarında yoktur! Kelam konusu pasaj şöyledir:

-Gerçek… Evet, şimdi anladım. Gurbet Halalarla farkımız burda… Sakın aklınıza getirmeyin bir daha bu türlü çapraşık şeyleri…

-Bir an, söyleyip söylememek için duraksadı-: Biraz evvel dediniz ki… “Kara Kemal Bey teslim olsaydı, mahkemede kendisini savunsaydı… Binde bir ihtimalle kurtulmaz mıydı sanki?…” Üzmeyin kendinizi boş yere dayıcığım…

-“Boş yere” ne demek?

-Şu demek… Hiç kimsenin niyeti yoktu Kara Kemal Beyi mahkeme önüne çıkarmaya…

-Öyleyse… Kendisine kıydığı da sakın hakikat değil mi?

-Elbette gerçek değil… Çok şeyler biliyordu Kara Kemal Bey… Kurtulma umudu kalmadığını anlayınca hiçbir kuvvet konuşmasını önleyemezdi. “Teslim ol Kara Kemal Bey ağabey… Hakkında iyisi budur.” diye bağırmış ya heriflerden biri… Yüzde yüz eminim, budur işte öldürme misyonunu yüklenen hergele… Hem bu kelamlardan, hem de sesin ahenginden anlamıştır işi Kara Kemal Bey ossaat… Bunlar da İttihatçı oyunudur zira…

-Yok canım…

-Yok mu, var mı anlaşılır yakında… Merak etmeyin, saklı kalmaz bu türlü pislikler, hiçbir vakit.

Gazeteler hani yazdılar ya… Konuta girmişler de… Odaya çıkmışlar da… Yerde terlikleri… Havada cigara dumanları görmüşler de… Bundan anlamışlar birkaç saniye evvel burda olduğunu… Açık pencereden bahçeye atlamışlar. Hepsi palavra bunların!

(Bk., Kurt Kanunu, 2. bs., Ankara: Bilgi Yayınevi, 1972, s. 353-354.)

Bu pasaj, Tekin, İthaki ve Ketebe Yayınları tarafından yapılan baskılarda ise şu formdadır:

“Gerçek… Evet, şimdi anladım. Gurbet Halalarla farkımız burda… Sakın aklınıza getirmeyin bir daha bu türlü çapraşık şeyleri… Gazeteler hani yazdılar ya… Meskene girmişler de… Odaya çıkmışlar da… Yerde terlikleri… Havada cigara dumanları görmüşler de… Bundan anlamışlar birkaç saniye evvel burda olduğunu… Açık pencereden bahçeye atlamışlar. Hepsi palavra bunların!”

(Bk., Kurt Kanunu, 3. bs., Ankara: Tekin Yayınları, 1982, s. 266; Kurt Kanunu, 4. bs., İstanbul: İthaki Yayınları, 2005, s. 304; Kurt Kanunu, İstanbul: Ketebe Yayınları, s. 292.)

1972 TARİHLİ ORJİNAL METİN

Doç. Dr. Nuri Sağlam, Kemal Tahir’in ‘Kurt Kapanı’ romanı hakkındaki savına birinci olarak romanın 1 ve 2 numaralı fotoğraflarda yer alan, 1972 tarihinde Bilgi Yayınevi’nden çıkan ilgili sayfalarını örnek gösteriyor. Akabinde, Tekin Yayınevi tarafından 1982’de yapılan baskıda Kara Kemal ile ilgili cümlelerde yapılan tahrifata da 3 numaralı fotoğrafı delil olarak sunuyor.

patronlardunyasi.com