İngiltere’nin oturma izni olan ve ülkede iş yapanlara yönelik yüksek vergi kararı, Türk iş insanlarını Londra’yı terk etmeye zorluyor
İngiltere’de daima oturum müsaadesi (Indefinite Leave to Remain – ILR) almak isteyen iş insanları için müracaat süreçleri ve gereklilikleri vize tipine nazaran değişiklikler gösterse de büyük yatırımcılar genelde Investor Vizesi ile ILR müracaatında bulunuyor.
Bu müracaatta ise, 2 milyon Sterlin (2,66 milyon dolar) yatırım ile 5 yıl sonra, 5 milyon Sterlin (6,65 milyon dolar) yatırım ile 3 yıl sonra ve 10 milyon Sterlin (13.3 milyon dolar yatırım) yatırım ile de 2 yıl sonra ILR başvurusu yapma hakkı doğuyor.
2024’TE İNGİLTERE’YE GÖÇ ORANI YÜKSELDİ
Oxford Üniversitesi’nin Aralık 2024’te yayınladığı rapora nazaran, Haziran 2024’te elde edilen net göç bilgilerine nazaran, İngiltere’ye gelen AB dışı vatandaşların artışıyla da göç sayısı 728 bine yükseldi ve alışılmadık yüksekte bir oran görüldü. 2025’ten itibaren ise mevcut düzeylerden düşmesi bekleniyor.
İngiltere İçişleri Bakanlığı’nın bilgilerine nazaran ise, 2024 yılında 270 bin şahsa vatandaşlık hakkı verildi. Bilinen son net sayılara nazaran ise İngiltere’de 10,7 milyon yabancı asıllı kişi yaşıyor.
İNGİLTERE’DEKİ TÜRKLER
İngiltere’de yaşayan Türk nüfusu hakkında kesin bir sayı bulunmasa da İngiltere basınındaki kaynaklara nazaran ülkede yaklaşık 500-600 bin ortasında Türk yaşıyor. Bu sayı yalnızca Türkiye’den gelen Türkleri içermese de en çok ikamet edilen yerler ise, Birmingham, Manchester, Liverpool, Sheffield, Luton, Cambridge, Oxford ve Leeds üzere kentler.
İNGİLTERE’DE YATIRIMLARI OLAN TÜRKLER KİMLER?
İngiltere’de ikamet eden ve büyük yatırımlar yapan kıymetli Türk iş insanları bulunuyor.
Örneğin, Serveti 200 milyon sterlini aşan moda perakendeciliği ve yatırımcılık kesiminde Hawes & Curtis ve Ghost markalarının sahibi Türker Süleyman,
Ülker, McVitie’s, Godiva ve DeMet’s Candy Company üzere markaları bünyesinde barındıran global bir atıştırmalık devi olan Pladis şirketinin sahibi Yıldız Holding,
Özellikle Londra’da kıymetli gayrimenkul yatırımları bulunan Mehmet Cengiz,
Tekstil ve perakende dalında öne çıkan ve 1970’lerde Londra’da Ramsey markasının kurucusu Remzi Gür,
Restoran ve gastronomi kesiminde Sofra isimli restoran zincirinin sahibi Hüseyin Özer,
İnşaat ve gayrimenkul kesiminde Ağaoğlu Kümesi,
e-ticaret ve teknoloji dalında Hepsiburada’nın kurucusu Hanzade Doğan Boyner (2024 yılında yaz aylarında Londra’nın Belgravia bölgesinde 27 milyon sterlinlik bir malikâne satın aldı),
Londra’da Troia, Westminster Kitchen ve Cucina isimli restoranların sahibi ve Personel Partisi’nde etkin siyasetçi olan İbrahim Doğuş üzere isim ve şirketler İngiltere’nin finansal bölümünde değerli rol oynuyor.
İNGİLTERE’DEKİ YABANCI YATIRIMCILARIN ÖNEMİ
İngiltere’deki yabancı yatırımcılar, ekonomik büyümeye katkıda bulunarak gayrimenkul, ticaret ve finans kesimlerinde güçlü yatırımlar yaparken, ülkenin tüzel güvenliği, ekonomik istikrarı ve vergi avantajları sayesinde uzun vadeli yararlar elde etme imkanı buluyorlar. Fakat son vakitlerde işin rengi değişmeye başladı.
Yüksek faiz oranları ve düşen sermaye bedelleri nedeniyle İngiltere’deki yatırımcılar evvel gayrimenkul bölümünde tesirini gösterdi. Yabancı yatırımcı satın alımları daha büyük bir oranda 2024 Haziran prestijiyle yüzde 44 oranında düştü.
YABANCI YATIRIMCILAR PANİKTE
2013 yılında Ulusal İstatistik Ofisi’ne (ONS) nazaran, birinci defa yabancı yatırımcılar İngiltere’de listelenen payların yarısından fazlasına sahip oldu. 1980’lerden bu yana yabancı hissedar sayısının istikrarlı bir biçimde arttığı ülkede Mayıs 2024 prestijiyle panik yaşanmaya başladı.
Geçen yıl Londra Borsası’nda yüz milyarlarca sterlin kıymetindeki şirketler ABD’ye gitti. Büyük şirketlerin paylarının İngiltere’de listelenmesi, finansal hizmetler kesimini destekleyerek iktisada yıllık 90 milyar sterlin vergi katkısı sağlarken, giderek daha fazla şirket Londra Borsası’ndan ayrılmaya devam ediyor.
NON-DOM STATÜTÜ KURALLARI DEĞİŞİYOR, YATIRIMCILAR ÜLKEYİ TERK EDİYOR
İngiltere’de non-dom statüsü, kalıcı ikametgahı İngiltere dışında olan şahısların sırf İngiltere’de kazandıkları gelir üzerinden vergi ödemesine imkan tanırken, yurtdışındaki karları vergiden muaf tutan bir sitemi söz ediyor.
Non-dom sistemi, varlıklı bireylere daha düşük vergi oranına sahip ülkeleri ikametgah olarak seçme fırsatı sunuyor ve hatta eski Başbakan Rishi Sunak’ın eşi Akshata Murty üzere kimi tanınmış bireyler de bu statüden yararlandı.
Ancak, vergi ıslahatları düzenlemesi kapsamında, Personel Partisi ve Muhafazakar Parti, non-dom statüsünü kaldırmayı planladı. Mart 2024’te dönemin Maliye Bakanı Jeremy Hunt, yaptığı açıklamada, 2025 Nisan ayı prestijiyle İngiltere’ye taşınan şahısların birinci dört yıl boyunca yurtdışındaki gelirleri üzerinden vergi ödemeyeceğini, fakat sonrasında herkesle tıpkı vergilendirme sistemine tabi olacağını duyurdu. Mevcut non-domlara 2 yıllık geçiş süreci tanınarak, yabancı varlıklarını İngiltere sistemine getirmeleri teşvik edildi.
Ocak ayında Davos’ta konuşan Maliye Bakanı Rachel Reeves, süreci daha cazip hale getirmek için ek düzenlemeler yapacağını belirtti.
10 BİNDEN FAZLA MİLYONER ÜLKEYİ TERK ETTİ
Non-dom statüsünün kaldırılması nedeniyle yabancı yatırımcılar için cazibe merkezi olan İngiltere için artık işler değişti.
Bu kararla birlikte birçok varlıklı kişi ülkeyi terk etti. 2024 yılında 10 binden fazla milyoner ülkeyi terk etti. Bu bir evvelki yıla nazaran yüzde 157 oranında bir artış demek.
İngiltere’de çelik endüstrisinin önde gelen isimlerinden Lakshmi Mittal, Aston Villa’nın Mısırlı sahibi Nassef Sawiris üzere isimler ıslahat kararları nedeniyle ülkeyi terk etti.
Ekonomik belirsizlikler ve İngiltere’deki vergi ıslahatları nedeniyle Türkler, bilhassa Londra’daki mülklerini satmaya başladı ve ülke iktisadından panikle çıkıyorlar.
Hükümet öte yandan bu ıslahatlar sayesinde önümüzdeki 5 yıl içinde 12,7 milyar sterlin ek gelir sağlanacağını beklediğini söz etti. 2022-2023 yılı aralığında 74 bin kişi non-dom statüsü aldı ve bu oran Covid sayısından sonra istikrarlı formda arttı.
patronlardunyasi.com
