İlhan Koman’ın Akdeniz vasiyeti 39 yıl sonra gerçekleşiyor
Hürriyet müellifi İhsan Yılmaz’ın bugün yayınlanan ‘Akdeniz’in hasreti sona eriyor başlıklı yazısı şu biçimde:
Baltık Denizi’nin soğuk sularına bakarak hayal ediyor birinci defa ‘Akdeniz’ heykelini İlhan Koman.1958’de yerleştiği İsveç’te Uygulamalı Hoş Sanatlar Akademisi Konstfackskolan’da öğretim üyeliği yaptığı yıllarda.
Heykeli o zamanki ismiyle Halk Sigorta’nın (daha sonra Yapı Kredi Sigorta) siparişi üzerine üretiyor ve 1980 yılında teslim ediyor.
Şirketin Büyükdere Caddesi’ndeki genel müdürlük binasının önüne yerleştirilen heykeli hakkındaki niyetlerini “İnsanın kucaklaşması, sevgisi anlatılırken Akdeniz aklıma geldi. Akdeniz büyüktü, bizden bir denizdi. Kucak açmayı bu isimle anlatmak istedim. Sevgiyi ve kucaklaşmayı anlatırken bir bayanın bütünlüğünden yararlanmak istedim” diyerek aktarmıştı daha sonra.
Yıllar içinde gökdelenlerin ortasında kalan, tahrip edilen bu anıtsal heykel şu anda Yapı Kredi Kültür Sanat binasının üçüncü katından Galatasaray Meydanı’ndan geçenlere kucak açıyor.
Koman’ın bir konuşmasında dostu, fotoğraf sanatkarı Güneş Karabuda’ya “Şöyle güneyde bir Akdeniz kentinin liman girişine konsa, gelen geçen gemiler ona düdük çalsa, selam etse hoş olurdu” demesi üzerine vakit zaman bu istikamette kampanyalar yapılsa da isteği şimdiye kadar yerine getirilememişti.
Bir vasiyet niteliğindeki bu dilek İlhan Koman’ın vefatından 39 yıl sonra nihayet gerçekleştiriliyor.
Antalya Kültür Sanat, İlhan Koman Vakfı işbirliğiyle sanatkarın çeşitli periyotlarından retrospektif bir seçkiyi ve en değerlisi ünlü yapıtı ‘Akdeniz’i Antalya’yla, Akdeniz’le buluşturuyor. Koman’ın 50 kadar yapıtından oluşan ‘Akdeniz’e Doğru’ isimli stant 16 Mayıs Cuma günü açılacak ve 10 Ağustos’a kadar ziyaretçilerini ağırlayacak.
DENİZ KOKULU BİR İLAHE
Serginin küratörlüğünü üstlenen Ömer Faruk Şerifoğlu sanatkarın yapıtlarını ve bilhassa ‘Akdeniz’ heykelini, “İlhan Koman heykellerin temel formu, devinim halinde, yerde kapladıkları boşluktur. ‘Akdeniz’ heykelinin yarısı metalden, öbür yarısı boşluktan yapılmıştır. Münasebetiyle içinde bulunduğu yer onun organik bir kesimidir. ‘Akdeniz’ heykeli, bu yüzden dalgalanan, titreşen, deniz kokulu bir ilahedir adeta. Onu izleyerek önünden geçen seyircinin hareketiyle rüzgârda savrulmaya başlar” diye anlatıyor.
Çağdaş heykel sanatının büyük ustası, bilhassa kinetik heykelin öncüsü İlhan Koman’ın ‘Akdeniz’ heykel çalışmasının üçüncü ve daha küçük boyutlu versiyonu sergilenecek Antalya’da. İlhan Koman Vakfı tarafından 2010 yılında düzenlenen Hulda Şenliği kapsamında üretilen heykel 120 cm. uzunluğunda. Metal plakalardan oluşan 4.5 ton yükündeki özgün heykelin bir öbür kopyası 2000 yılında Almanya’nın Hannover kentindeki Expo 2000 Fuarı’ndaki Türk pavyonunda sergilenmişti.
TEKNESİ HULDA İLGİ BEKLİYOR
– 1940 yılında İstanbul Devlet Hoş Sanatlar Akademisi’nin (İDGSA) fotoğraf kısmına girdikten bir yıl sonra heykel kısmına geçerek Prof. Rudolph Belling’in öğrencisi olan İlhan Koman, 1957’de EXPO Fuarı’ndaki Türkiye Pavyonu’nda heykel yapmak üzere aldığı davet üzerine Brüksel’e gitti. 1958’de İsveç’e yerleşen ve 1965’te iki direkli bir Baltık ticaret ve kargo gemisi olan M/S Hulda’yı alarak 1905 üretimi bu yelkenli gemiyi meskeni ve atölyesi olarak restore etti. Sanatçı 1986 yılında vefatına dek Drottningholm’da bu gemide yaşadı ve üretti. Oğlu Ahmet Koman tarafından Türkiye’ye getirilen teknede sanatkarın yapıtlarından oluşan pek çok stant açıldı. Türkiye kıyılarını dolaşan teknenin sanat merkezi olacağı tarafında pek çok haber çıksa da bu bir türlü gerçekleştirilemedi. Hulda şu anda Haliç’te ilgi bekliyor.
patronlardunyasi.com
