Altın mevduatı 1,6 trilyon TL’yi aştı: yatırımcıların güvenli limanı altına büyük yöneliş

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) üçer aylık devirler bazında açıkladığı datalara nazaran yurt içinde yerleşiklerin bankalardaki tasarruf mevduatlarının hacmi, mart sonu itibarıyla son bir yılda yüzde 39 artışla 11 trilyon 671,2 milyar lira oldu. Bunun 10 trilyon 42,6 milyarını altın dışındaki TL ve döviz cinsi tasarruf mevduatları oluşturdu. Kelam konusu hesaplardaki hacmin yüzde 35,6 arttığı son bir yılda, tasarruf mevduatı içinde yer alan gerçek bireylere ilişkin altın mevduatı ise yüzde 64,7 büyüdü. Bir yılda 639,5 milyar liralık net artış kaydeden gerçek kişi altın mevduatı hacmi 1 trilyon 628,6 milyar liraya ulaştı.
Dünya’dan Naki Bakır’ın haberine nazaran, bu artışın da 370,5 milyar liralık kısmı bu yıl birinci çeyrekte gerçekleşti. Altın hesaplarının hacmi bu yıl ocak-mart döneminde yüzde 29,4 büyüme kaydetti. Altın mevduatının tasarruf mevduatı hacmi içinde geçen yıl mart sonunda yüzde 11,8, yıl sonunda yüzde 12,3 olan hissesi bu yıl mart sonunda yüzde 14’e yükseldi.
“EN ALTINCI” İLLER
Son bir yılda ülke sathında yaşanan altın mevduatındaki artışta yüzde 76,2 ile Karabük başı çekti. Karabük tıpkı zamanda toplam tasarruf mevduatı içinde yüzde 28,6 oranı ile altının hissesi en yüksek vilayet konumunda. Altın mevduatı hacminde yıllık büyüme oranında Karabük’ü yüzde 75,3’le Bartın, yüzde 74,8’le Bingöl, yüzde 73,2 ile Trabzon, yüzde 73,1’le Kastamonu izledi. Gümüşhane yüzde 72,6, Gaziantep yüzde 72,4, Karaman ve Muğla yüzde 71,6, Antalya yüzde 70,2 ile son bir yılda altın mevduatı en fazla artan vilayetler ortasında yer aldı.
İl bazında tasarruf mevduatı içinde altın mevduatının hissesinde ise mart sonu itibarıyla Karabük’ü yüzde 27,4’le Kütahya ve Çankırı, yüzde 26,4’le Malatya, yüzde 25,5’le Rize izliyor. Kırıkkale ve Erzurum’un tasarruf mevduatının yüzde 25,1’ini, Elazığ’ın yüzde 23,8’ini, Kastamonu’nun yüzde 22,8’ini ve Bolu’nun tasarruf mevduatının yüzde 22,6’sını altın hesapları oluşturuyor.
Banka üzerinden tasarrufta altına en az ilgi eden vilayet ise Tunceli. Bu ilin tasarruf mevduatının sadece yüzde 8,2’si altın mevduatı. Hatay yüzde 10, Iğdır yüzde 10,4, Kırşehir yüzde 10,5, Muğla yüzde 10,8, Antalya yüzde 11,1, Gaziantep yüzde 11,4 ve Şanlıurfa yüzde 11,5’le tasarruf mevduatının en az kısmı altından oluşan vilayetler ortasında yer alıyor. Kelam konusu oran vilayetlerin altına yatırımda banka hesabı yerine yastık altında ve ziynet eşyası olarak tutma tercihlerine nazaran de şekilleniyor.
YASTIK ALTINDAKİ ALTIN ÖLÇÜSÜNÜN HACMİ BELİRSİZ
BDDK datalarında yer alan altın mevduat hacmi, Türk halkının uzun yıllardır en beğenilen finansal yatırım ve paha saklama aracı olan altına yatırımda buzdağının görünen ucunu söz ediyor. Fakat ülkedeki altın stokunun çok küçük bir kısmını oluşturmakla birlikte kelam konusu hesaplara ait akım datalar, tasarruf sahiplerinin tercih ve eğilimlerindeki değişimler için bir gösterge niteliği taşıyor. Altın yatırımlarında asıl büyük hacmi ise “yastık altı” olarak tabir edilen yurttaşların konutunda sakladığı ve ziynet eşyası olarak taşıdığı fiziki altınlar oluşturuyor.
Başka deyişle Türkiye’deki altın varlığının çok büyük bir kısmı kayıt dışı nitelikte. Kaydı olmadığı için yastık altındaki altın ölçüsünün hacmi bilinemiyor, buna ait olarak fakat varsayım yapılabiliyor. Dünya Altın Konseyi’nin varsayımlarına nazaran ise Türkiye’de yastık altında da 4 bin 500-5 bin ton civarında altın bulunuyor. Bu ölçüde bir stokun nakdî büyüklüğü ise cari fiyatlarla 500 milyar dolar dolayında bir hacme denk.
ALTINDA YÜKSELİŞ SÜRECEK Mİ?
TÜİK’e nazaran külçe altın nisan sonu prestijiyle son bir yılda, Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde yüzde 31,17, TÜFE ile indirgendiğinde yüzde 16,55 oranları ile yatırımcısına en yüksek “reel getiri” sağlayan finansal yatırım aracı oldu.
Uluslararası piyasalarda geçen yılı 2.623 dolardan kapayan ons altın fiyatında, bu yıl ise dalgalı bir seyirle birlikte süratli yükseliş yaşandı. Fiyat yükselişi, bilhassa ABD’nin rakip ülkelere astronomik gümrük vergisi oranları içeren yeni gümrük tarifesini açıkladığı 2 Nisan’dan sonra kızışan global ticaret savaşları sürecinde hızlandı.
Mayısın birinci haftasında 3.434 dolara kadar yükselen ons altın fiyatı, ABD ile Çin ortasında sağlanan süreksiz tarife muahedesi ile bir müddettir yüksek seyreden risk algısının görece azalması münasebetiyle düşüşe geçerek 14 Mayıs’ta 3.181 dolara geriledi. Lakin altın izleyen periyotta tekrar yükselişe geçerek 23 Mayıs Cuma günü 3.359 dolara kadar çıktı. Ons altın 30 Mayıs prestijiyle geçen ayı 3.292 liradan kapadı. Teknik açıdan altının ons fiyatında dayanak pozisyonu olarak söz edilen 3 bin 220 dolar düzeyi aşılırken, 3 bin 450 dolar düzeyi ise direnç pozisyonu olarak lisana getiriliyor.
Türkiye’de ise nisan ayının sonlarına yanlışsız 4 bin 305 TL’yi görerek tarihi rekor kıran gram altın fiyatı, ABD-Çin yumuşaması sürecinde sert düşüşle 3 bin 900 TL’nin de altını test ederken, izleyen devirde tekrar yükseldi ve 30 Mayıs prestijiyle 4.151 TL oldu. Analistlere nazaran dolar endeksindeki zayıflama ve global risk ögelerinin yine öne çıkması, yatırımcıları inançlı liman varlıklara yöneltiyor. Varlığını koruyacak global belirsizliklerin de tesiriyle yükselişi devam edecek altının inançlı liman pozisyonunun güçleneceği öngörülüyor.
İSTANBUL, NÜFUS VE EKONOMİK LİDERLİĞİNİ ‘ALTIN’DA DA SÜRDÜRDÜ
Yurt içi tasarruf mevduatında ve bunun içinde yer alan altın hesaplarının hacminde en büyük hissesi, nüfusu ve ekonomik büyüklüğüyle orantılı olarak İstanbul elinde bulunduruyor. Mart sonu prestijiyle toplam tasarruf mevduatının 4 trilyon 411,8 milyar lira ile yüzde 37,8’ine sahip olan İstanbul, toplam altın mevduatının ise 541,4 milyar lira ile yüzde 33,2’sini elinde bulunduruyor. Altın hesaplarının fiyatına nazaran vilayet sıralamasında İstanbul’u 169 milyar lira ve yüzde 10,4 hisseyle Ankara, 98,2 milyar lira ve yüzde 6 hisseyle İzmir, 54,9 milyar lira ve yüzde 3,4 hisseyle Antalya, 53,1 milyar lira ve yüzde 3,3 hisseyle Bursa izliyor. Kocaeli 43,4 milyar, Konya 36 milyar, Adana 27,9 milyar, Balıkesir 26,6 milyar, Mersin 26,2 milyar lira ile en fazla altın mevduatına sahip on vilayet ortasında yer alıyor.
KİŞİ BAŞINA ALTIN HESABINDA ISPARTA 3., KARABÜK 4. OLDU
Kişi başına düşen ortalama altın mevduatında da İstanbul 34 bin 480 TL ile birinci ve Ankara 28 bin 814 TL ile ikinci olurken, nüfus ve ekonomik açıdan üçüncü büyük vilayet olan İzmir 21 bin 864 lira ile onuncu sırada yer alıyor. Bu bazda İstanbul ve Ankara’yı kişi başına 25 bin 517 lira ile Isparta, 25 bin 66 lira ile Karabük, 23 bin 528 lira ile Muğla, 22 bin 918 lira ile Eskişehir, 22 in 894 lira ile Malatya, 22 bin 591 lira ile Karaman ve kişi başı 22 bin 431 liralık altın mevduatı ile Çanakkale izliyor. Kişi başına düşen ortalama altın hesabı en düşük vilayetler ise 2 bin 240 lira ile Şırnak, 2 bin 728 lira ile Şanlıurfa, 3 bin 270 lira ile Mardin, 3 bin 318 lira ile Hakkâri, 3 bin 460 lira ile Ağrı.
patronlardunyasi.com