GYODER’in raporuna göre, inşaat sektöründe çalışanlar geçinemiyor
GYODER’in (Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği) BETAM’a yaptırdığı “İnşaat Bölümü ve İş Gücü Dinamikleri: Türkiye’24” araştırmasının raporu yayınlandı. Raporda, inşaat dalındaki iş krizine yönelik değerli datalar paylaşıldı.
Araştırmada, zelzeleler ve kentsel dönüşüm gereksinimi nedeniyle kesimin nitelikli iş gücü bulma sıkıntısının derinleştiği vurgulandı. Ağır çalışma şartları, gelir düzensizliği ve iş güvencesizliği nedeniyle genç kuşağın dala ilgisinin de düşük olduğu belirlendi.
GYODER Başkanı Neşecan Çekici, daha düzgün çalışma şartları ve yıpranma hakkı üzere düzenlemelerle bölüme cazibe kazandırılması gerektiğini belirterek, “Bu kriz uzun vadeli stratejilerle aşılabilir. Raporumuzun akabinde Uzun Vadeli Stratejik İş Gücü Platformu için çalışmalara başlayacağız” dedi.
ÇALIŞANLARIN YARISINDAN FAZLASI GEÇİNEMİYOR
Rapora nazaran, çalışanların yüzde 54,2’si gelirleriyle geçinemediğini, yüzde 37,5’i iş sıhhatine ziyan verdiğini belirtiyor. İnşaat emekçilerinin üçte ikisi ise bölümden ayrılmayı düşünüyor.
GYODER Başkanı Neşecan Çekici, YTÜ Konut ve Yapı Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Serhat Başdoğan, Bahçeşehir Üniversitesi BETAM Yöneticisi Prof. Dr. Seyfettin Gürsel ve İstanbul İktisat Araştırma Genel Müdürü ve Kurucusu Can Selçuki araştırmanın çıktılarını ve tahlil tekliflerini paylaştı.
Basın toplantısında konuşan GYODER Başkanı Neşecan Çekici,
“Sektörümüzün en büyük meselelerinden biri nitelikli personel bulamama sorunu. Bilhassa sarsıntıdan sonra bu durum daha da arttı. Bu kriz sırf kısa vadeli tahlillerle değil, uzun vadeli stratejilerle aşılabilir. Hazırlamış olduğumuz raporumuz, bölümümüzün mevcut durumuna ışık tutarken geleceğe yönelik kıymetli bir yol haritası da sunuyor. Bu kapsamda, GYODER olarak iş gücünün niteliğini artırmak ve stratejik tahliller üretmek hedefiyle 7 sektörel STK ve Birlik ile ‘Uzun Vadeli Stratejik İş Gücü Platformu’ oluşturma çalışmalarına başlıyoruz. Hedefimiz, bölümde sürdürülebilir bir kalkınmayı mümkün kılacak insan kaynağı yapısını desteklemek ve bu alanda öncü bir rol üstlenmek” dedi.
2014 SONRASI VERİMLİLİK DÜŞTÜ
2000 sonrası devirde yatırımların inşaat ve hizmet dallarına kaydığı, fakat bu dallarda üretimin ve ulusal gelir içindeki hissenin beklenen artışı göstermediğine dikkat çeken araştırmada, bu durumun 2014 sonrası devirde inşaat kesiminde yaşanan düşük verimlilikten kaynaklandığı vurgulanıyor.
Rapora nazaran, 2020’den itibaren emek verimliliğinde önemli artışlar görüldü. Enflasyondan arındırılmış TL cinsinden çalışan başına katma paha, 2019’da 121 binden 2022’de 220 bine çıkarak yüzde 82 artarken bunun yalnızca yüzde 15’i TL’nin değerlenmesinden kaynaklandı. 2020’den 2022’ye çalışan sayısındaki yüzde 20’lik hudutlu artışın ise kriz periyodunda inşaat firmalarının vasıflı çalışanları işten çıkarmak yerine düşük kapasitede çalıştırmayı tercih etmesiyle açıklanıyor.
AĞIR ÇALIŞMA ŞARTLARI NEDENİYLE DAL TERCİH EDİLMİYOR
Araştırmaya nazaran, bedensel güç gerektirmesi, ağır çalışma şartları, mesai saatlerinin uzunluğu, hafta sonu çalışma, iş kazaları riskinin yüksekliği, projelerin dönemsellik taşıması ve sürdürülebilir iş imkanı sunmaması üzere sebeplerden ötürü inşaat dalının mecbur kalınmadıkça büyük çoğunluk tarafından çalışılmak istenmeyen bir bölüm haline geldiği görülüyor.
Raporda, “Çalıştığınız işten genel olarak mutlu musunuz?” sorusuna en çok “Hayır” karşılığı verilen iki bölüm tarım ve inşaat olarak ortaya çıkıyor.
KADIN ÇALIŞAN ORANI YÜZDE 5
Rapora nazaran Türkiye’de inşaat kesiminde bayan istihdamının hissesi 2022 yılında yüzde 5 iken, Almanya ve Fransa’da sırasıyla yüzde 14 ve 13, İtalya’da yaklaşık yüzde 10, İspanya ve Polonya’da yüzde 7’nin üzerinde.
İNŞAAT DALINDA 2 MİLYON 147 KİŞİ İSTİHDAM EDİLİYOR
2024 birinci çeyreği sayılarına bakıldığında inşaat kesimi 2 milyon 147 şahsa istihdam sağlıyor. Dalda çalışanların yüzde 95,4’ü erkek, yüzde 4,6’sı bayan.
Çalışanların yüzde 60,6’sı ilkokul ya da ortaokul, yüzde 20,2’si lise, yüzde 13,5’i ise yüksekokul ya da daha üst düzey okul mezunu.
Sektörde çalışanların yüzde 90’ı tam vakitli çalışırken yüzde 37’si haftada 50 yahut daha fazla saat çalışıyor. Kesimde çalışanların yarıya yakını (yüzde 47) mevcut işinde 1 yıldan daha kısa müddettir çalışıyor. Bu durum, inşaat kesiminde işgücü istikrarsızlığının epey yüksek olduğunu gösteriyor.
patronlardunyasi.com
