Marmara Denizi’nde iş insanı Halit Yukay’ın hayatını kaybettiği Graywolf teknesinde ne oldu?

Eyüp SERBEST

Denizcilikte, iki geminin ya da teknenin çarpışmasına kaza değil çatışma denir. Benim de amatör bir denizci olarak öğrendiğim birinci şey, tekneyi mümkün bir çatışmadan korumak gerektiğiydi. Zira denizde olabilecek en ufak bir ihmalin sonucunu canınızla ödeyebilirdiniz. 4 Ağustos’ta tam da bu türlü oldu. Yılların denizcisi Halit Yukay, soru işaretleriyle dolu bir halde hayatını kaybetti.

O GÜNÜN SENARYOLARI

Halit Yukay 4 Ağustos’ta Yalova’dan Bozcaada’ya gitmek üzere ‘Graywolf’ isimli teknesiyle denize açıldı. Kendisinin tasarladığı, her ayrıntısını çok âlâ bildiği teknede bir başınaydı. 92 metre uzunluğundaki kuru yük gemisi Arel 7 de o gün Çanakkale’den yüklediği çimento yüküyle İzmit’e yanlışsız yola çıkmıştı. Marmara Denizi’nde seyir için çok uygun bir gündü, görüş arası uzun ve açıktı.

GEMİ OTO PİLOTTA MIYDI

İddialara nazaran, o gün Arel 7 mürettebatı geminin kıç tarafında mangal başındaydı. Gemi oto pilota emanetti. Arel 7 saat 17.25 sıralarında Marmara Adası’na yakın bir noktadan geçerken, işçi bir şeylere çarptığını fark etti. Gemi 17.27’de hareket yaptı ve çarptıkları şeyin etrafında dolaştı. Sonra da yoluna devam etti. Bu olay geminin journal defterine kayıt edilmediği üzere, gemi işçisi bu çatışmayı rastgele bir yere de bildirmedi. Lakin geminin ön tarafında çarpma izleri oluşmuştu.

TEKNEYİ SONRAKİ GÜN ÖTEKİ GEMİ İHBAR ETTİ

Halit Yukay’ın teknesinin kırık kesimlerini sonraki gün bölgeden geçen bir öbür gemi görerek ihbarda bulundu. Akabinde Halit Yukay’ı arama çalışmaları başlatıldı. Lakin 19 gün sonunda acı haber geldi. Halit Yukay Marmara’nın 68 metre derininde yatıyordu.

AREL 7’NİN KAPTANI TUTUKLANDI

Arel 7 gemisinin kaptanı birinci tabirinin akabinde hür kaldı lakin itiraz üzerine yine gözaltına alınarak tutuklandı. Kaptan tabirinde, bir şeylere çarptığını fark ettikten sonra geri döndüğünü lakin tahta modülü olduğu için yoluna devam ettiğini öne sürdü.

O GÜN GREYWOLF’TA NE OLDU

Tespitlere nazaran, Halit Yukay’ın telefon sinyali saat 17.09’da kesildi. Arel 7 gemisinin AIS sinyaline nazaran o bölgeden geçişi ve hareketi ile Halit Yukay’ın telefonunun kesilmesi ortasında yaklaşık 15 dakikalık bir boşluk var. Fakat asıl soru, deneyimli bir denizci olan Halit Yukay üzerine gelen 92 metrelik Arel 7’yi neden görmediği, gördüyse de neden kaçmadığı.

MAKİNE DAİRESİNE İNMİŞ OLABİLİR

Konuştuğum birçok deneyimli denizcinin aklına da emsal bir soru takılmış. Senaryolar çeşitli olsa da, en fazla konuşulanı Halit Yukay’ın teknesinin motor arızası yaptığı istikametinde. Halit Yukay’ın teknesinde bir motor arızası oluştu ve o sırada bu arızayı gidermek için makine dairesindeydi. Makine dairesinden etrafını görme talihi olmadığı için Arel 7 gemisinin üzerine geldiğini fark edemedi. Yoksa ya telsizle ya da düdük çalarak gemiyi uyarmaya çalışır, çatışma kaçınılmazsa da tekneyi terk ederek canını kurtarmayı denerdi. Gemidekiler de dümen başında olmadığı için Graywolf’u görmedi. Böylelikle de çatışma kaçınılmaz oldu.

BU SIRRI KONSOL ÇÖZER

Greywolf’un, Arel 7 gemisinde olduğu üzere tam olarak yerini ve suratını gösterebilecek bir AIS sinyali yok. Lakin elde, Halit Yukay’ın parçalanan teknesine ilişkin konsol var. Gazeteler kara kutu benzetmesi yapsa da konsol tam olarak bu türlü bir alet değil. Konsolda teknenin suratını, motor bölümünü, yağ basıncını, elektrik durumunu bildiren göstergeler var. Bunlar mekanik olarak çalışıyor. Bir de teknenin nerede olduğunu gösteren elektronik haritalar, deniz derinliğini gösteren seyir yardımcıları var lakin bunlar deniz suyuyla temas ettiği için tekrar çalıştırılamayabilir. Yurtdışına gönderildiği yazılan konsoldaki mekanik göstergelerden, teknenin çatışma sırasında hareket halinde olup olmadığı, motorun çalışıp çalışmadığı tespit edilecek. Böylelikle üstte anlattığımız muhtemel motor arızası senaryosu da bir sonuca bağlanmış olacak.

patronlardunyasi.com