İngiltere’nin jet eğitim uçağı arayışında Hürjet ve diğer rakiplerin özellikleri ve ihtimaller
Savunma Bakanı Maria Eagle, parlamentoda yaptığı açıklamada, bu uçakların yerini alacak yeni modeller için yakında ihaleye çıkılacağını duyurdu. İngiltere’nin değerlendirdiği potansiyel adaylar ortasında Türkiye’nin yerli jet eğitim uçağı Hürjet de bulunuyor.
Hawk jetlerinin yerine, daha düşük işletme maliyetine sahip, daha çağdaş ve daha süratli bir jet eğitim uçağının alınmasına yönelik teklif, haziran ayı başında yayımlanan İngiltere Stratejik Savunma İncelemesi’nde yer aldı. Savunma Bakanı Maria Eagle’ın Parlamento’da yaptığı açıklama ise bu istikamette somut adımların yakında atılacağına işaret eden birinci resmi sinyal oldu.
Milliyet’ten Oğuzhan Atış’ın haberine nazaran, Savunma Tedarik ve Sanayi Devlet Bakanı Maria Eagle, bir milletvekilinin mevzu hakkındaki sorusuna cevap verirken, “Stratejik savunma incelemesi, Hawk T1 ve T2’nin maliyet aktif gelişmiş bir jet eğitim uçağıyla değiştirilmesini önerdi. Tıpkı vakitte Kraliyet Hava Kuvvetleri akrobasi takımının gelecekteki platformunun da bu kapsamda değiştirilmesi bedellendiriliyor ve bu mevzuda yapılacak çalışmalar için bir Kraliyet Hava Kuvvetleri program takımı kuruluyor” dedi.
‘EN KISA MÜDDETTE DEĞİŞTİRMEK İSTİYORUM’
İngiltere tarafından Hawk uçaklarının değişimi konusunda yapılacak ihalenin ne vakit başlayacağı şimdi bilinmiyor. 1976 yılında hizmete giren Hawk T1 uçaklarının daha evvel yapılan planlamada 2030 yılında emeklilik sürecinin tamamlanacağı ve uçakların hizmetten çekileceği biliniyordu. 2009 yılında hizmete giren Hawk T2 uçaklarının hizmetten çıkması için öngörülen emeklilik ise 2040 olarak planlanıyordu. Fakat motor başta olmak üzere uçakta yaşanan birtakım problemler, T2 uçaklarının güvenilirliğinin sorgulanmasına neden olmuş ve Hava Kuvvetleri Kumandanı Sir Rich Knighton’ın “Açıkçası Hawk T2’yi olabildiğince çabuk değiştirmek istiyorum. Böylelikle daha çağdaş, daha muteber, daha büyük bir kapasiteye sahip olacağız” demesine neden olmuştu.
Gelişmiş jet eğitim uçaklarına yönelik pazar, kimi ülkelerin kendi yerli dizaynlarını üretmesiyle birlikte giderek daha da doygun hale geldi. İngiltere’nin dışarıdan alım yolunu tercih etmesi halinde ABD’li ve Avrupalı birçok seçenek bulunuyor. Bu seçenekler ortasında yakın vakitte İspanya tarafından tercih edilen TUSAŞ tarafından üretilen Hürjet de bulunuyor. Pekala, bu türlü bir tercihte yarışacak uçaklar hangileri olabilir? Askeri ve sivil havacılık konusunda haberler ve tahliller yayınlayan Theaviationist.com’dan Kai Greet, bu ihtimalleri ele aldı.
BOEING-SAAB T-7A RED HAWK
ABD ordusunun halihazırda kullandığı T-38 Talon eğitim uçaklarının yerine Boeing-Saab T-7A Red Hawk eğitim uçaklarını kullanmaya hazırlandığı biliniyor. Lakin T-7A uçaklarının İngiltere tarafından tercih edilmesinin düşük bir ihtimal olduğu sözler ortasında. T-7A programında yaşanan aksaklıkların bu uçağın hizmete girişini geciktirmesinin yanı sıra uçağın ABD Hava Kuvvetleri’nin süpersonik uçuş ihtiyaçlarını karşılayacak formda donatılmış olması, T-7A’ların bakım ve işletme masraflarının yüksek olmasına neden oluyor.
T-7A uçaklarının ortalama bir jet eğitim uçağında aranan özelliklerden daha yüksek performansa sahip ve işletme maliyetlerinin yüksek olması, Kraliyet Hava Kuvvetleri’nin bu uçağı tercih etme ihtimalini daha da azaltıyor. Ek olarak, İngiltere’nin mümkün bir alımda İngiltere için yapılacak uçaklarda ortak üretim ihtimalinin düşük olması, politik ve ekonomik açıdan T-7A’ları İngiltere için daha az cazibeli hale getiriyor.
LEONARDO M-345 / M-346
İtalya merkezli Leonardo’nun elinde eğitim jeti olarak M-345 ve M-346 eğitim uçakları bulunuyor. M-345, daha temel bir eğitim uçağı olarak tasarlanmış bir uçak olarak biliniyor. M-346 ise çift motorlu, daha yüksek performansa sahip bir uçak olarak öne çıkıyor. Mayıs ayının sonlarında bir M-345’in İngiltere’ye gittiği biliniyor. Resmi bir açıklama yapılmamış olsa da, bu ziyaretin uçağın incelenmesi için yapıldığı varsayım ediliyor.
LEONARDO M-345
Leonardo’nun İngiltere’de kıymetli iştirakleri olduğu biliniyor. Şirketin İngiltere’deki tesislerinin muhtemel bir alımda ortak üretim ihtimalini artırdığı ve bu durumun Leonardo üretimi olan uçakların tercih edilme mümkünlüğü var. İtalyan uçaklarının Eurofighter ve 5’inci kuşak savaş uçağı F-35’te misyon yapacak pilotların eğitimi için geliştirdiği ve bu eğitimi kolaylaştıracak biçimde tasarlıyor. Bu konular da İngiltere’nin bu uçağı tercih etme ihtimali mevcut.
LEONARDOM-346
Theaviationist.com’da yayınlanan yazıda Türk Havacılık ve Uzay Sanayi tarafından geliştirilen Hürjet’in de İngiltere için bir seçenek olduğu belirtildi. Yazıda, kendisiyle birebir sınıfta bulunan birçok uçak üzere F-404 motoru kullanan Hürjet’in yakın vakitte İspanya tarafından da tercih edildiği hatırlatılırken, Türkiye ile İngiltere ortasındaki büyüyen savunma sanayi iş birliğinin Hürjet’in tercih edilme ihtimalini de artırdığı bilgisi paylaşıldı.
İngiltere’nin yabancı alımlar yerine yerli bir seçenekle eğitim uçağı geliştirmesi ihtimaller ortasında. İngiliz bir şirket olan Aeralis, Hawk’ın halefini inşa etmek için güçlü bir aday olarak görülüyor. Şirket, şimdi bir uçak üretmemiş olsa da, birkaç yıldır Birleşik Krallık Hükümeti fonlarla gelişmiş jet eğitim uçağı geliştirmeye yönelik çalışmalar yapıyor. Lakin şu an için uçuşa hazır bir prototipi bulunmuyor. Bu nedenle Aeralis’in uçağının tercih edilmesi halinde, uçak tedariği daha uzun bir müddette gerçekleşeceği belirtiliyor.
patronlardunyasi.com
