TCMB PPK özeti: Enflasyonda kalıcı düşüş sağlanana kadar sıkı para politikası duruşu korunacak

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) Toplantı Özeti’nde, enflasyonda kalıcı düşüş ve fiyat istikrarı sağlanana kadar sıkı para siyaseti duruşunun sürdürüleceği belirtilerek, “Bu doğrultuda, siyaset faizi, enflasyon gerçekleşmeleri, ana eğilimi ve beklentileri göz önünde bulundurularak öngörülen dezenflasyon sürecinin gerektirdiği sıkılığı sağlayacak formda belirlenecektir.” sözü kullanıldı.

TCMB Para Siyaseti Şurası’nın 19 Haziran toplantısına ait özeti yayımlandı.

Tüketici fiyatlarının mayıs ayında yüzde 1,53 yükseldiği, yıllık enflasyonun 2,45 puan azalarak yüzde 35,41 düzeyine gerilediği belirtilen özette, B ve C endekslerinin yıllık enflasyonunun sırasıyla 2,00 ve 1,75 puan azalarak yüzde 34,81 ve yüzde 35,37 olduğu aktarıldı.

Özette, yıllık enflasyona katkıların temel mal kümesinde değişmezken, başka kümelerde gerilediği bildirilerek, mevsimsel tesirlerden arındırıldığında, tüketici fiyatlarının aylık artışının bir evvelki aya kıyasla yavaşladığı söz edildi.

Mayıs ayında temel mal kümesi enflasyonu üzerinde Türk lirasındaki gelişmelerin tesiri hissedilmeye devam ederken, hizmet enflasyonunun zayıfladığı belirtilen özette, “Dayanıklı tüketim mallarında fiyat artışı evvelki aya kıyasla bir ölçü güç kaybetse de araba kalemi öncülüğünde görece yüksek seyretmiştir. Hizmet enflasyonunda kira alt kümesi ön planda olmuş, öteki alt kümeler ise ölçülü bir seyir izlemiştir. Mayıs ayı tüketici fiyat gelişmelerinde besin kümesi fiyat düşüşüyle öne çıkmış, bu gelişmeyi işlenmemiş besin alt kümesi sürüklemiştir. Bu gerilemede meyve fiyatlarındaki olumsuz görünümün devamına karşın zerzevat ve öbür birtakım işlenmemiş besin kalemleri tesirli olmuştur. Öbür yandan, şebeke suyu fiyatlarındaki artışın yanında nisan ayında elektrikte mesken tarifelerinde yapılan düzenlemenin sarkan tesiriyle güç fiyatları mayıs ayında yükselmiştir.” denildi.

Özette, enflasyonun ana eğiliminin mayıs ayında gerilediğine dikkati çekilerek, mevsimsellikten arındırılmış aylık artışların B ve C endekslerinde bir evvelki aya kıyasla düşüş kaydettiği kaydedildi.

Bu devirde B endeksini oluşturan kümeler genelinde fiyat artışlarının zayıfladığının gözlendiği aktarılan özette, “Dağılım ve model bazlı ana eğilim göstergeleri de bu devirde gerilemeye işaret etmiştir.” tabirlerine yer verildi.

Özette, mayıs ayı prestijiyle son 3 aylık periyotta mevsim tesirlerinden arındırılmış ortalama fiyat artışı temel mallarda artarak yüzde 2,02’ye gelirken, hizmet bölümünde bir evvelki aya kıyasla yavaşlayarak yüzde 2,79’a gerilediğine kaydedilerek, kira hariç hizmetlerde ise bu oranın yüzde 2,40’a düştüğü aktarıldı.

Hizmet kesiminde hakim olan fiyatlama davranışının kıymetli bir atalete ve şokların enflasyon üzerindeki tesirlerinin uzun bir vakte yayılmasına neden olduğuna vurgu yapılan özette, şu değerlendirmelere yer verildi:

“Bu görünümle, hizmet yıllık enflasyonu mallara nazaran yüksek seyrini sürdürmektedir. Fakat, yakın periyot fiyat gelişmeleri hizmet bölümü aylık enflasyonunda kademeli bir güç kaybına işaret etmektedir. Gerçekten, mayıs ayında hizmet kümesi fiyat artışları temelde kira dışı kalemler öncülüğünde zayıflama göstermiştir. Kira enflasyonu mukavele yenileme oranındaki mevsimsel düşüşün yanı sıra kontratlardaki artış oranının yavaşlamasıyla mayıs ayında aylık bazda yüzde 3,10’a gerilemekle birlikte yüksek seyretmiştir. Kira dışındaki hizmetlerde aylık enflasyon yavaşlayarak yüzde 1,34 seviyesinde gerçekleşmiştir. Bu devirde mevsimsel tesirlerden arındırıldığında aylık enflasyonunun kira, haberleşme, lokanta otel ve öbür hizmetler kümelerinde yavaşladığı, ulaştırma alt kümesinde ise bir evvelki aya kıyasla yükseldiği görülmüştür. Haberleşme kümesi aylık enflasyonunda son iki aydır gözlenen ölçülü seyir mayıs ayında da korunmuştur.”

Özette, Perakende Ödeme Sistemi (PÖS) mikro bilgileri üzerinden takip edilen öncü göstergelerin, haziran ayında aylık kira enflasyonunun görece yatay seyredeceğine, yıllık bazda ise yavaşlama eğilimini sürdüreceğine işaret ettiği belirtildi.

Gerek PÖS mikro bilgilerinden elde edilen yeni ve yenilenen mukavelelerde oluşan gerekse de konut değerleme raporları üzerinden takip edilen kira artış oranlarının TÜFE’deki mevcut yıllık kira enflasyonunun altında kıymetler aldığı ve gerilemeye devam ettiği bildirilen özette, “Yurt içi üretici enflasyonu mayıs ayında yüzde 2,48 oranında gerçekleşmiş, yıllık enflasyon 0,63 puan artarak yüzde 23,13’e yükselmiştir. Mayıs ayında ana sanayi kümeleri prestijiyle fiyat artışı güç kümesinde öne çıkarken, öteki kümelerde yavaşlamıştır.” denildi.

“JEOPOLİTİK GELİŞMELER VE GLOBAL TİCARETTE ARTAN KORUMACILIĞIN DEZENFLASYON SÜRECİNE MUHTEMEL TESİRLERİ YAKINDAN TAKİP EDİLİYOR”

Özette, mayıs ayında milletlerarası emtia fiyatlarının düşüşünü sürdürdüğü ve alt kümeler bazında bakıldığında güç emtia fiyatlarının gerilediği, güç dışı emtia fiyatlarının ise temelde endüstriyel metaller kaynaklı olarak yükseldiği tabir edildi.

Enerji emtia fiyatlarında yüzde 2,3 oranındaki gerilemede Brent petrolün öne çıktığı belirtilen özette, FAO besin fiyatları endeksinin de mayıs ayında bir ölçü gerilediğine işaret edildi.

Özette, lakin tarifelerdeki artış ve buna eşlik eden belirsizlik ortamında global iktisatta beklenen yavaşlamanın tesiriyle bir müddettir düşen emtia fiyatlarının, haziran ayında güç kümesi öncülüğünde yine yükselişe geçtiğine atıfta bulunularak, mayıs ayında ortalama 64,2 dolar düzeyinde olan Brent ham petrol fiyatlarının, jeopolitik gelişmeler sonucunda haziran ayı ortasında 75 dolar civarına yükseldiği kaydedildi.

Jeopolitik gelişmelerin ve global ticarette artan korumacılığın dezenflasyon sürecine muhtemel tesirlerinin yakından takip edildiğine vurgu yapılan özette, “Küresel Arz Zinciri Baskı Endeksi mayıs ayında tarihî ortalamasının hudutlu bir oran üzerinde gerçekleşmiştir. Global konteyner endeksi mayıs ayında görece yatay seyrederken, Çin’e yönelik konteyner endeksinde yükseliş izlenmiştir. Anılan nakliyat endeksleri jeopolitik gelişmeleri takiben haziran ayının birinci yarısında ise kıymetli ölçüde artmıştır. Döviz kuru sepeti, euro kurunda daha besbelli olmak üzere, mayıs ayında yükselmiştir. Mayıs ayında mevsimsel tesirlerden arındırılmış imalat sanayi PMI bilgileri hem girdi fiyatlarında hem de eser fiyatlarında zayıflamaya işaret etmiştir.” değerlendirmesine yer verildi.

Özette, haziran ayında enflasyon beklentilerinde kısmi bir düzgünleşme izlendiği aktarılarak, “Haziran ayı Piyasa İştirakçileri Anketi sonuçlarına nazaran 2025 yıl sonu enflasyon beklentisi 0,5 puan düşerek yüzde 29,9 düzeyine gerilemiştir. 2026 yıl sonu enflasyon beklentisi 0,1 puanlık aşağı istikametli bir güncelleme ile yüzde 20,4 seviyesinde gerçekleşmiş ve öteki vadelerdeki beklentilerde de düşüş görülmüştür.” denildi.

Gelecek 12 ay ve 24 ay sonrasına ait enflasyon beklentilerinin sırasıyla 0,5 puan ve 0,4 puan aşağı güncellenerek yüzde 24,6 ve yüzde 17,4 düzeyinde gerçekleştiğine dikkat çekilen özette, 5 yıl sonrasına ait enflasyon beklentisinin ise 0,2 puan düşüşle yüzde 11,0 seviyesinde ölçüldüğü bildirildi.

Özette, gerçek bölüm beklentilerine bakıldığında, nisan ayında yüzde 41,7 olarak ölçülen firmaların 12 ay sonrasına ait yıllık enflasyon beklentisinin, mayıs ayında 0,7 puan azalarak yüzde 41,0 düzeyine gerilediği belirtildi.

Aynı periyotta hane halkının 12 ay sonrasına ait enflasyon beklentilerinin 0,6 puan artarak yüzde 59,9 düzeyinde seyrettiği belirtilen özette, enflasyon beklentilerinin ve fiyatlama davranışlarının dezenflasyon süreci açısından risk ögesi olmaya devam ettiği söz edildi.

Özette, öncü dataların ana eğilimdeki düşüşün haziran ayında da sürdüğüne işaret ettiği vurgulanarak, “Mevsimsel tesirlerden arındırıldığında, aylık temel mal enflasyonunun haziran ayında yavaşlayacağı, hizmet enflasyonunun ise görece yatay bir seyir izleyeceği öngörülmektedir. Öncü datalar kur geçişkenliği yüksek olan sağlam tüketim mallarında beyaz eşya dışındaki kalemlerde nispeten sonlu bir artışa işaret etmektedir.” denildi.

Hizmet kümesinde, ulaştırma hizmetleri fiyatlarının bayramın da tesiriyle karayolu ile yolcu nakliyatı fiyatlarına bağlı olarak haziran ayında artmasının beklendiği bildirilen özette, ulaştırma ve kira dışındaki hizmet kalemlerinde ise ölçülü bir görünüm izlendiğinin altı çizildi.

Özette, öncü bilgilerin haziran ayının birinci yarısı için işlenmemiş besin kümesinde, yaşanan don hadisesinin yansımalarının hissedildiği taze meyve fiyatlarındaki artışın zerzevat fiyatlarındaki düşüşle dengelendiği bir görünüm ima ettiği belirtilerek, “İşlenmiş besin kümesi enflasyonunun ise küme genelinde düşük seyrettiği izlenmektedir. Güç kümesi enflasyonunda şebeke suyu ve ham petrol fiyatlarındaki artışı takiben akaryakıt fiyatları öne çıkmakta, datalar elektrik fiyatlarında Son Kaynak Tedarik Tarifesi kaynaklı kısmi bir düşüş ima etmektedir. Bir bütün olarak değerlendirildiğinde, öncü datalar dezenflasyon sürecinin devamına işaret etmektedir.” değerlendirmesine yer verildi.

“ENFLASYONDA KALICI DÜŞÜŞ VE FİYAT İSTİKRARI SAĞLANANA KADAR SIKI PARA SİYASETİ DURUŞU SÜRDÜRÜLECEKTİR”

Özette, Para Siyaseti Konseyinin (Kurul), siyaset faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 46’da sabit tutulmasına karar verdiği anımsatılarak, Şuranın ayrıyeten, Merkez Bankası gecelik vadede borç verme faiz oranını yüzde 49’da, gecelik vadede borçlanma faiz oranını ise yüzde 44,5’te sabit tuttuğu tabir edildi.

Para siyasetindeki kararlı duruşun, yurt içi talepte dengelenme, Türk lirasında gerçek pahalanma ve enflasyon beklentilerinde düzelme vasıtası ile dezenflasyon sürecini güçlendirdiği vurgulanan özette, “Maliye siyasetinin artan eşgüdümü de bu sürece değerli katkı sağlayacaktır. Enflasyonda kalıcı düşüş ve fiyat istikrarı sağlanana kadar sıkı para siyaseti duruşu sürdürülecektir.” sözü kullanıldı.

Özette, bu doğrultuda, siyaset faizinin, enflasyon gerçekleşmeleri, ana eğilimi ve beklentileri göz önünde bulundurularak öngörülen dezenflasyon sürecinin gerektirdiği sıkılığı sağlayacak biçimde belirleneceğine işaret edilerek, şu değerlendirmelere yer verildi:

“Kurul siyaset faizine ait atılacak adımları enflasyon görünümü odaklı, ihtiyatlı ve toplantı bazlı bir yaklaşımla belirleyecektir. Enflasyonda bariz ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda tüm para siyaseti araçları tesirli halde kullanılacaktır.

Kredi ve mevduat piyasalarında öngörülenin dışında gelişmeler olması halinde mali transfer düzeneği ek makroihtiyati adımlarla desteklenecektir. Likidite şartları yakından izlenmeye ve likidite idaresi araçları tesirli halde kullanılmaya devam edilecektir.

Kurul, siyaset kararlarını nakdî sıkılaştırmanın gecikmeli tesirlerini de dikkate alarak, enflasyonun ana eğilimini geriletecek ve enflasyonu orta vadede yüzde 5 maksadına ulaştıracak mali ve finansal şartları sağlayacak formda belirleyecektir. Bu doğrultuda, tüm para siyaseti araçları kararlılıkla kullanılacaktır. Konsey, kararlarını öngörülebilir, data odaklı ve şeffaf bir çerçevede alacaktır.”

patronlardunyasi.com