Türk patronlarında mezun olduğu Harvard Business School’da bir ilk, akademik sahtekârlıkla suçlanan profesör Francesca Gino üniversiteden kovuldu

Deniz DALLI

Dünyanın en âlâ üniversiteleri listesinde tepede bulunan Harvard Üniversitesi, bilhassa son günlerde ABD Başkanı Donald Trump’la yaşadığı meselelerle gündemdeydi. Trump idaresi 22 Mayıs’ta üniversitenin memleketler arası öğrenci kabul programını askıya almış fakat Boston bölge yargıcı bir gün sonra bu kararı durdurmuştu.

Trump’la ortalarındaki tartışma sürerken bu kere de üniversitenin İşletme Kısmı yani Harvard Business School gündeme oturdu. Dürüstlük konusunda yaptığı araştırmalarla tanınan Profesör Francesca Gino, kapsamlı data dolandırıcılığıyla suçlamasıyla üniversiteden kovuldu.

2010 YILINDA HARVARD ÜNİVERSİTESİ’NE KABUL EDİLDİ

1978 doğumlu Gino, İtalya’nın Tione di Trento kentinde büyüdü, lisans derecesini 2001 yılında Trento Üniversitesi’nde, Yüksek Lisans ve Doktora derecelerini de 2004 yılında Pisa’daki Sant’anna İleri Araştırmalar Okulu’ndan aldı. Harvard Business School’a konuk araştırmacı olarak gitti ve doktorasını tamamladıktan sonra araştırmacı olarak kaldı. Carnegie Mellon Üniversitesi’nde 2006 yılında, Chapel Hill’deki Kuzey Carolina Üniversitesi’nde 2008 yılında ders verdi ve 2010 yılında da Harvard Üniversitesi’ne kabul edildi.

140’tan fazla akademik makaleye imza atan ve çok sayıda ödül kazanan Business School’un ünlü profesörü Gino’nun çalışmalarına ait Harvard tarafından Ekim 2021’de bir ön soruşturma başlatıldı.

2023 YILINDA AKADEMİK MÜSAADEYE AYRILDI

2023 yılında üç davranış bilimci, bilhassa toplumsal bilimlerdeki bulguların geçerliliğine odaklanarak akademik araştırmaların tahlilinin yapıldığı Veri Colada blogunda birtakım argümanlar lisana getirdi. Üç davranış bilimci, 2012 ile 2020 ortasında yayınlanan ve Profesör Gino’nun ortak yazarlığını yaptığı dört makalenin ‘sahte veri’ içerdiğini argüman eden ispatlar içeren bir dizi blog yazısı yayımladı.

ABD’de 8 özel araştırma üniversitesinin oluşturduğu seçkin Ivy League kümesinde yer alan Francesca Gino, çok sayıda datayı tahrif etme savı ortaya çıktıktan sonra 2023’te idari müsaadeye ayrıldı.

Gino ve onunla birlikte makaleler üzerinde çalışan şahıslarla görüşüldü, Harvard İşletme Okulu’ndan öğretim vazifelileri de datalarını, e-postalarını ve makalelerinin taslaklarını inceleyip tahlil etti. Ayrıyeten, çalışmalarının datalarını tahlil etmek üzere dışarıdan bir isimli tıp firması da işe alındı.

Üniversite raporuna nazaran, Profesör Gino, çalışmalarıyla ilgili problemler sorulduğunda, çalışmalarıyla ilgili sıkıntıların kendisinin yahut araştırma asistanlarının yanlışlarından yahut “kötü niyetli” birinin mümkün müdahalesinden kaynaklanabileceğini ileri sürdü.

1940 YILINDAN BU YANA BİRİNCİ: GİNO KOVULDU

Ancak araştırmacılar her iki teoriyi de reddetti ve bulgularını Mart 2023’te Harvard Business School Dekanı Datar’a sundular.

Araştırmacılar ayrıyeten üniversitenin Gino’nun çalışmalarını denetlemesini ve üç makalenin geri çekilmesini talep etmesini önerdi; dördüncü bir makale ise soruşturma başlatıldığı sırada aslında geri çekilmişti.

Profesör Gino, bulguları kendi hipotezlerini destekleyecek biçimde değiştirdiğinin tespit edilmesinin akabinde üniversiteden kovuldu.

Harvard Crimson’a nazaran, Amerikan Üniversite Profesörleri Birliği’nin fesih kurallarını resmileştirdiği 1940’lardan bu yana Harvard’da hiçbir profesörün misyonu iptal edilmedi.

İDDİALARI REDDETTİ, 25 MİLYON DOLARLIK DAVA AÇTI

New York Post gazetesinin internet sitesinde yer alan habere nazaran, soruşturma 2023 yılında devam ederken Gino, internet sitesinde kendisine yöneltilen tezleri yalanladı. Gino açıklamasında şunları söyledi:

“Kesin olarak bildiğim bir şey var: Akademik sahtekarlık yapmadım. Muhakkak bir sonucu elde etmek için dataları manipüle etmedim. Rastgele bir sonucu desteklemek için dataları tahrif etmedim. Suçlandığım kabahati işlemedim. Nokta.”

Son 10 yıldır hile, palavra ve sahtekârlıkla ilgili davranışsal araştırmaları medyada geniş yer bulan Gino, Harvard, Harvard İşletme Okulu Dekanı Srikant Datar ve Veri Colada blog müelliflerine karşı 25 milyon dolarlık dava açtı.

Profesör Gino, Mart 2024’teki açıklamasında, “Avukatlarım beni konuşmaktan caydırsa da akademik dolandırıcılığa hiç bulaşmadığımı söylemem gerekiyor. Harvard’ın soruşturma süreci boyunca reddedilen savlarımı uzmanların dayanağıyla mahkemede kanıtlama fırsatım olduğunda, davalarının neden zayıf olduğunu ve bunların temelsiz savlar olduğunu göreceksiniz” dedi.

Ancak üniversitenin öğrenci gazetesi Harvard Crimson’ın haberine nazaran, Boston’daki bir federal yargıç, Gino’nun Harvard ve Veri Colada blog müelliflerine yönelik iftira argümanlarını geçen eylül ayında reddetti. Hakim, profesörün kamu figürü olduğuna karar vererek, çalışmalarının incelenmesine müsaade verdi.

HARVARD’DAN MEZUN OLAN TÜRK PATRONLAR

Fenerbahçe Lideri ve Koç Holding Yönetim Kurulu Lideri Ali Koç, Harvard Üniversitesi mezunları ortasında. 1985’te Londra Harrow School’dan mezun olan Ali Koç, Rice Üniversitesinde işletme üzerine lisans eğitimi gördü ve 1995-1997 yılları ortasında HArvard Business SChool’den MBA derecesi aldı.

Türk iş insanı Hüsnü Özyeğin de Harvard Business School mezunlarından. 1963 yılında gittiği Amerika’da Oregon State Üniversitesi’nde İnşaat Kısmı’nda okurken finans hususlarına daha ilgili olduğunu fark edince Harvard’da master yaptı. 1969 yılında mezun olan Özyeğin, okulun tarihindeki ikinci Türk MBA öğrencisi oldu.

Özyeğin, mezunu olduğu dünyanın en prestijli işletme okulu Harvard Business School’un verdiği ‘2011 Alumni Achievement Award’ın (2011 Üstün Başarılı Mezunlar Ödülü) sahibi oldu.

Doğuş’un işvereni Ferit Şahenk de Harvard mezunu. Eğitim için Amerika’yı tercih eden Ferit Şahenk, Boston College’de eğitimini tamamladı ve 1987 yılında Pazarlama ve İnsan Kaynakları kısmından mezun oldu. 1991 yılında Harvard Üniversitesi’nin yöneticilik programlarına katılan Şahenk, buradan da mezuniyet diplomasını aldı.

patronlardunyasi.com